Saguntum

kaartSaguntum, iberische, later romeinse stad op de oostkust van Spanje, gelegen op een hoogte in een vruchtbare streek ca. 25 km ten noorden van Valencia, in de middeleeuwen Murviedro of Morvedre geheten, thans weer Sagunto. Oorspronkelijk droeg de stad de iberische naam Arse, die tot ca. 100 vC op de munten voorkomt. S. treedt in het licht van de historie in de tweede helft van de 3e eeuw vC. Toen in 226 vC de Romeinen en Carthagers o.l.v. Hasdrubal de Ebro als grens overeenkwamen tussen beider invloedssferen in Spanje, bleef alleen S. ten zuiden van de rivier verbonden met de Romeinen, met wie het in 231 (?) een vriendschapsverdrag had gesloten. Niettemin, en ondanks een romeinse waarschuwing, veroverde en verwoestte de carthaagse veldheer Hannibal de stad in de herfst van 219 na een beleg van acht maanden, zonder dat de Romeinen te hulp kwamen ('senatu deliberante perit Saguntum'). Toen de Carthagers weigerden in te gaan op het pas in juni 218 door Rome gestelde ultimatum om Hannibal uit te leveren, brak de tweede punische oorlog uit. In 212 vC heroverden de gebroeders Publius en Gnaeus Scipio Saguntum en werd met de wederopbouw begonnen.

De stad, die tot de provincie Hispania Tarraconensis behoorde en in de 1e eeuw nC tot municipium civium Romanorum verheven werd, beleefde in de keizertijd een grote bloei. Hiervan getuigen onder meer de resten van een theater met ca. 10.000 zitplaatsen (1e eeuw nC?), van een in 1945 blootgelegd, daarna weer toegedekt circus van 354 x 73 m (ca. 200 nC) en van diverse tempels. Talrijke munten uit de periode van ca. 210 vC tot 20 nC zijn aan het licht gekomen, evenals mozaïeken en vele producten van de plaatselijke aardewerkindustrie (vasa Saguntina).


Lit. Livius 21, 6-15. - Inscripties: CIL 2, 3819-3857, 6019-6053. - D. Fletcher (Princeton Encyclopedia of Classical Sites, Princeton 1976, 782v). - M. Gonzalez Simancas, Sagunto, sus monumentos y las excavaciones (Barcelona 1928). M. Vall, Mosaicos romanos de Sagunto (Archivo de Prehistoria Leuantina 9, 1961, 141-175). S. Bru, Il circo romano de Sagunto (ib. 10, 1963, 207-226). L. Villaronga, Las monedas de Arse-Saguntum (Barcelona 1967). [Nuchelmans]


Kaart