Nicanor (Νικάνωρ), griekse eigennaam. Vermelding verdienen:
(1) Nicanor,
macedonische officier, zoon van Parmenio,
broer van Philotas. Hij commandeerde in alle
belangrijke veldslagen van
Alexander de Grote de
ὑπασπισταί, de lichtgewapende infanterie. N. overleed
voordat zijn vader en broer in 330 vC door
Alexander terechtgesteld werden.
(2) Nicanor van Alexandrië, grammaticus uit de 2e eeuw
nC. Van zijn tractaat Περὶ στιγμῆς τῆς παρ᾽ Ὁμήρῳ (De interpunctie bij Homerus) zijn via de
z.g. Viermännerkommentar grote delen bewaard gebleven
in de Homerus-scholia; van zijn algemene
interpunctieleer (Περὶ στιγμῆς τῆς καθόλου) bestaat
een kort compendium uit de byzantijnse tijd.
N. onderscheidde niet minder dan acht soorten
punten en komma's. Op de traditionele interpunctie
van Ilias en Odyssee heeft hij veel invloed gehad.
Lit. Uitgaven der fragmenten: L. Friedländer, Nicanoris
Περὶ Ἰλιακῆς στιγμης reliquiae emendatiores (Königsberg
1850). O. Carnuth- Nicanoris Περὶ Ὀδυσσειακῆς στιγμῆς reliquiae
emendatiores (Berlin 1875). - C. Wendel (PRE 17,
274-277).
(3) Nicanor van Stagira,
leerling en schoonzoon van de
wijsgeer Aristoteles. Hij werd samen met
Alexander
de Grote opgevoed en nam deel aan diens aziatische
expeditie. In 324 vC las hij namens Alexander
in Olympia de proclamatie voor waarin de koning
afkondigde de (reeds eerder bevolen) terugkeer der
griekse ballingen naar hun steden desnoods met geweld
te zullen afdwingen. In 319 benoemde
Cassander
N. tot commandant van zijn garnizoen in de
atheense haven Munichia, in 318 versloeg hij als
admiraal samen met Antigonus I
Polyperchons
vlootvoogd Clitus
'de witte' bij de Bosporus.
Kort daarna viel hij bij Cassander in ongenade,
werd beschuldigd van hoogverraad en terechtgesteld.
Lit. E. Bikerman, La lettre d'Alexandre aux bannis grecs
(Mélanges Radet = Revue des Études Anciennes 42, 1940,
25-35).
[Nuchelmans]