Stobaeus

Stobaeus (Ἰωάννης Στοβαῖος of Στοβεύς'), griekse geleerde uit het begin van de 5e eeuw nC. Johannes S., genoemd naar zijn geboorteplaats Stobi in Macedonië, stelde ten behoeve van zijn zoon Septimius een omvangrijke collectie samen van thematisch geordende citaten uit meer dan 500 griekse dichters en prozaschrijvers. De titel van het werk, dat grotendeels bewaard gebleven is, zij het hier en daar in verkorte of bewerkte vorm, luidde Ἀνθολόγιον of Ἐκλογῶν ἀποφθεγμάτων ὑποθηκῶν βιβλία τέσσαρα. In de middeleeuwen werd het in twee delen gesplitst, waarbij op volstrekt willekeurige wijze het deel met de boeken 1 en 2 de titel Ἐκλογαί (latijn Eclogae physicae et ethicae), dat met de boeken 3 en 4 de titel Ἀνθολόγιον (latijn Florilegium of Sermones) ontving. In het eerste boek komen - na een verloren gegane inleiding over het belang van de wijsbegeerte en over de verschillende wijsgerige scholen - onderwerpen uit de physica en de metaphysica aan de orde, in de boeken 2 en 3 vooral ethische, in boek 4 politieke, sociale en huishoudkundige problemen. Na een korte presentatie van elk thema volgen passende citaten, eerst uit dichters en daarna uit prozaschrijvers. Het belang van het werk van S., die ongetwijfeld uit reeds bestaande bloemlezingen, zoals die van Aëtius putte, is vooral gelegen in de talrijke fragmenten die het bevat van sindsdien verloren gegane werken; met de meeste citaten zijn Euripides, Menander, Sophocles en Theognis vertegenwoordigd.


Lit. Uitgaven: editio princeps van de boeken 1 en 2 Antwerpen 1575 (W. Canter), van de boeken 3 en 4 Venetië 1535/ 1536 (V. Trincavelli). Beste moderne editie: C. Wachsmuth/ O. Hense, Ioannis Stobaei Anthologium 1-5 (Berlin 1884-1923 = 1958). - O. Hense (PRE 9, 2549-2586). [Nuchelmans]



Lijst van Auteurs