Teye of Tiyi, naam van twee egyptische koninginnen.
(1) Teye, grote koninklijke gemalin van Amenhotep
III, van de 18e dynastie. Zij was de dochter van
een priester van Min uit Achmîm, Yuya, en van
Tuya, wier graf en mummies samen met een rijk
meubilair in 1905 door Th. M. Davis in de thebaanse
necropool ontdekt werden. Van zijn huwelijk met
dit meisje uit de burgerij of de provincieadel, in het
1e jaar van zijn regering, deed Amenhotep III kond
door de uitgifte van een reeks skarabeeën (vgl.
Breasted ARE 2, § 862). De grote rol die T. speelde
blijkt niet alleen uit de aanleg, om harentwille, van
een groot meer nabij het nieuwe Djarucha-paleis
ten zuiden van Medinet-Habu (ib. § 869), maar ook
uit haar aanwezigheid aan de zijde van de vorst op
vele monumenten. Zij overleefde haar echtgenoot
en koos haar verblijfplaats in de buurt van Illahun.
Van hier (Medinet Ghurâb) stamt het kopje van Teye,
met sterk nubische trekken, dat vroeger in het Museum
te Berlijn was (ANEP 398).
Later schijnt T. zich the Achetaton gevestigd te hebben. Hier werd voor haar een 'zonneschaduwtempel' gebouwd en haar majordomus Huya werd hier begraven. Haar werd het geheimzinnige graf no. 55 te Thebe toegeschreven (Echnaton). Haar mummie kwam uiteindelijk terecht in een zijvertrek van het graf van Amenhotep II in het Dal der Koningen, naast de 'cache' met koningsmummies waartoe ook die van haar gemaal Amenhotep III behoorde.
Zij werd in 1976 geïdentificeerd door Wente en Harris
toen zij het haar van de mummie vergeleken met
een haarlok van T. in een miniatuur-lijkkist uit het
graf van Tutanchamon. Het beeld op de foto
werd in januari 2006 als vloeropvulling van een tempel uit 700 vC in Luxor
gevonden.
Lit. Porter/Moss, 1, 30-31 (graf nr. 46). Th. M. Davis, The Tomb of
Iouya and Touiyou (London 907).G. Elliot Smith, Royal Mummies
(Catalogue général Musée du Caire, 1912) 38-39, pl.xcvii. J.E.
Harris/E.F. Wente, X-Ray Atlas of the Royal Mummies (Chicago/
London 1980) xvii, 346, 355.
(2) Teye, voedster van Nofretete en echtgenote van
Eye, die Tutanchamon op de troon opvolgde.
[Vergote]