Alamannen

Alamannen, ook Alemannen (latijn Alamanni en Alemanni), naam van een groep germaanse stammen van suebische oorsprong. Vanuit Brandenburg(?) trokken ze ca. 200 nC in zuidwestelijke richting; hun aanwezigheid tussen Main en Donau wordt voor het eerst vermeld in 213. In september van dat jaar wist keizer Caracalla hun opdringen te stuiten, doch niet voor lange tijd. In 233/234 braken de A. door de germaanse limes en deden invallen in Gallië, totdat ze door keizer Maximinus Thrax (235-238) teruggedreven werden. In 260 wisten ze zich definitief te vestigen in het gebied tussen Donau, Rijn en Main, waardoor de Agri decumates voor de Romeinen verloren gingen. Van hieruit ondernamen ze herhaaldelijk, zo bv. in 268, 270 (tot in Umbrië) en 275, plundertochten in het romeinse rijk.

kaart

In 357 werd hun door keizer Julianus een zware nederlaag toegebracht bij Straatsburg. Na het prijsgeven van de Rijn-linie door de Romeinen namen de A. in de 5e eeuw steeds grotere gebieden in het oosten van Gallië en in Zwitserland in bezit; in 496 werden ze door Clovis onderworpen, in 536 als bondgenoten in het frankische rijk opgenomen. De huidige Schwaben zijn voor een groot deel afstammelingen van de A., wier naam bij de romaanse volken de verzamelnaam voor alle duitse stammen werd.


Lit. G. Wais, Die Alamannen in ihrer Auseinandersetzung mit der römischen Welt² (Berlin 1942). [Nuchelmans]


Kaart