Isthmus

kaartMet het griekse woord ἰσθμός, landengte, werd in het bijzonder aangeduid de 6 km brede landengte van Corinthe, tussen de Peloponnesus en de rest van Griekenland. De I. was niet alleen van grote betekenis als verbindingsweg te land en ter zee, maar ook als verdedigingslinie bij aanvallen op de Peloponnesus. Reeds in de myceense tijd werd hij door een muur versterkt; het bekendst is de muur die in 480 vC tegen de Perzen werd aangelegd en die later herhaaldelijk vernieuwd is (de huidige resten stammen uit de 6e eeuw nC).

Al in de oudheid zijn verschillende pogingen ondernomen om de I. te doorgraven, o.a. door Periander, Demetrius Poliorcetes, Caesar, Caligula en Nero; de talrijke sporen die van Nero's onderneming tot het einde van de 19e eeuw zichtbaar waren zijn bij de aanleg van het moderne kanaal (1881-1893) verdwenen. In de oudheid (sinds de 6e eeuw vC) liep over de I. een δίολκος ('oversleep, overtoom'), waarover de schepen van de Golf van Corinthe naar de Saronische Golf en omgekeerd werden gesleept of gerold en waarvan aan het westelijke uiteinde enkele stukken aan het licht gekomen zijn.

poseidonheiligdomTen zuiden van het oostelijke uiteinde van het kanaal zijn grote delen blootgelegd van het uitgestrekte Poseidonheiligdom met tempels, stadion, theater en thermen. Daar werden om de twee jaar de Isthmische spelen gehouden.


Lit. D. Fimmen (PRE 9, 2256-2265). Philippson/Kirsten 3, 71-80. L. Guerrini (EAA 4, 246-248). - Verslagen van de opgravingen van de universiteit van Chicago: O. Broneer, Excavations at Isthmia (Hesperia 22, 1953; 24, 1955; 27, 1958; 28, 1959; 31, 1962). [Nuchelmans]


Kaart