Vindobona, aanvankelijk romeins castellum, sinds
ca. 100 nC legioenskamp op de plaats van en rond
de huidige Hohe Markt in Wenen.
De eerste romeinse legerafdeling die in V. gestationeerd
werd, was waarschijnlijk een detachement
van de in Carnuntum
gelegerde legio XV Apollinaris.
In de loop van de 1e eeuw kwamen daar andere
hulptroepen bij, totdat ca. 100, in het kader van de
grensversterkingen van keizer
Traianus, de legio
XIII naar V. kwam. Deze werd ca. 107 afgelost door
de legio XIV, waarvoor in 115 de legio X in de plaats
kwam, die tot de ineenstorting van het romeinse
gezag (begin 5e eeuw) in V. gelegerd bleef. De
burgernederzetting ontstond in de omgeving van de
Schottengasse, waar sinds de prehistorie een dorp lag. Bij
de Marcomannen-aanval
van ca. 170 gingen kamp
en nederzetting in vlammen op. In het begin van de
3e eeuw werd V. tot
municipium
verheven. Ca. 400
werd de basis van de Classis Histrica (de Donauvloot)
van Carnuntum
naar V. verplaatst. V. behoorde
sinds 15 nC tot de provincie
Pannonia, sinds
103 tot Pannonia superior.
Uitgebeide opgravingen waren in V. om voor de
hand liggende redenen niet mogelijk, maar door
toevallige vondsten en onderzoek op kleinere schaal
is veel detailkennis verkregen en zijn zowel van het
kamp als van de canabae
veel overblijfselen aan het licht gekomen. Op de Peutinger kaart (foto rechts: midden boven) staat voor Autessiodurum Autessio.
Lit. A. Neumann (PRE 9A. 53-80; Suppl. 11, 1968, 1271-1275). Id.,
Forschungen in V. 1948 bis 1967 1-2 (Wien 1967v). Id., Die
römische Vergangenheit Wiens (Wien/Köln/Graz 1972). O. Harl,
Das römische Wien (Wien/Hamburg 1979). [Nuchelmans]