Phylarchus (Φύλαρχος), griekse schrijver uit de 3e eeuw vC; Athene, Naucratis en Sicyon worden als mogelijke geboorteplaats vermeld. Behalve historische monografieën en een verhandeling over mythologie schreef P. Ἱστορίαι (28 boeken), zijn hoofdwerk, waarin hij de geschiedenis van de hellenistische wereld behandelde vanaf de dood van Pyrrhus (272) tot de dood van Cleomenes III (220/219). Men kan aannemen dat P. een groot deel van de eigentijdse geschiedenis als ooggetuige heeft beschreven. De opbouw van het werk kan niet meer worden achterhaald, maar de stof schijnt eerder chronologisch dan geografisch te zijn ingedeeld.
P. wordt, met Duris van Samos, beschouwd als
een belangrijk vertegenwoordiger van de z.g. tragische
geschiedschrijving, waarop Polybius (bv. 2,
56-60) scherpe kritiek oefende. Polybius' kritische
houding werd echter in sterke mate beïnvloed door
Phylarchus' politieke sympathieën voor Sparta en
voor de koningen Agis en Cleomenes. Voor Plutarchus'
biografie van Agis en Cleomenes was P.
een belangrijke bron. Zijn belangstelling voor het
psychologische element in het historisch gebeuren
en zijn zin voor dramatiek komen hier duidelijk
tot uiting. Overigens tonen talrijke fragmenten bij
Athenaeus Phylarchus' belangstelling voor eigenaardigheden
inzake de levenswijze van volken en individuen.
Lit. Fragmenten in F. Jacoby, Die Fragmente der griechischen
Historiker 2A (Berlin 1926 = Leiden 1961) nr. 81,
met commentaar in 2C (Berlin 1926 = Leiden 1963) 133-143.
Met nederlandse vertaling en commentaar: F. Lissone, De
fragmenten van de geschiedschrijver Phylarchus (Diss. Nijmegen
1969). - J. Kroymann (PRE Suppl. 8, 1956, 471-489). E.
Gabba, Studi su Filarco (Athenaeum 35, 1957, 3-55, 193-239).
T. W. Africa, P. and the Spartan Revolution (University
of California Publications in History 68, Berkeley/Los Angeles
1961).
[Verdin]