Demaratus (Δαμάρατος; attisch
Δημάρατος), koning
van Sparta (ca. 510-491) uit het huis der
Eurypontiden,
zoon van Aristo. In 506 vC nam hij met
zijn collega Cleomenes I
deel aan een grootscheepse
aanval van Peloponnesiërs, Boeotiërs en
Chalcidiërs op Attica, die tengevolge van onenigheid
tussen beide koningen mislukte. Dit leidde tot
een slepende vete tussen D. en Cleomenes. Toen
laatstgenoemde in 491 vC een strafexpeditie tegen
Aegina
ondernam, werd hij door D. van een onjuist
beleid beticht; kort daarop wist Cleomenes te bereiken
dat D. - zogenaamd omdat hij een onwettig
kind was - als koning afgezet en door Cleomenes'
gunsteling Leotychidas vervangen werd. Daarop
verliet hij Sparta en begaf zich naar koning
Darius
van Perzië, die hem het bestuur over enkele griekse
steden in Klein-Azië toevertrouwde. D. begeleidde
Xerxes als adviseur tijdens de expeditie die met de
perzische nederlagen bij
Salamis en
Plataeae eindigde.
Vóór 480 zou hij de Grieken gewaarschuwd
hebben dat Xerxes een nieuwe aanval op Griekenland
beraamde.
Lit. Herodotus 5, 75; 6, 50-75; 7, 100-104, 234-239. - B. Niese
(PRE 4, 2029v).
[Nuchelmans]