Philopoemen (Φιλοποίμην), griekse veldheer en
staatsman (253-183), afkomstig uit
Megalopolis. Hij
onderscheidde zich, toen de spartaanse koning Cleomenes III
in 223 zijn vaderstad aanviel en in de
slag bij Sellasia (222). Nadat hij tien jaar lang
commandant van huursoldaten op Kreta was geweest,
werd hij in 210 tot hipparch en in 208 tot strateeg
van de achaeïsche bond gekozen; in 207 versloeg
hij koning Machanidas van Sparta bij
Mantinea. In
202-200 verdreef hij Nabis uit
Messenië. Het
lukte hem niet de achaeïsche bond buiten de tweede
macedonische oorlog (200-197) te houden en daarom
ging hij voor zes jaar terug naar Kreta. In 193/
192 voor de vierde maal strateeg, wist hij Sparta na
de dood van Nabis er toe te dwingen lid te worden
van de achaeïsche bond. In 192/191 traden ook
Elis
en Messene
toe, waarmee P. zijn belangrijkste politieke
doel, de vorming van een 'eenheidsstaat' op de
Peloponnesus, practisch bereikt had. In 188 ondernamen
de Spartanen een poging om zich los te maken
van de achaeïsche bond. P. dwong hen echter snel
weer in het gareel; voor straf liet hij de muren van
Sparta slechten en schafte hij de staatsinstellingen
van Lycurgus af. Mede om zich een tegenwicht tegenover
Rome te verschaffen vernieuwde hij het
bondgenootschap met Egypte (187/186). In 183 vond
hij, voor de achtste maal strateeg, tijdens een
veldtocht tegen de van de achaeïsche bond afgevallen
Messeniërs de dood. P. was een zeer eerzuchtig, intelligent
en energiek man, maar ook een doordrijver,
die soms ontactisch optrad en zich daardoor nodeloos
vijanden maakte. Op talrijke plaatsen werd hij
met een standbeeld geëerd.
Lit. Polybius, boeken 10, 11, 16, 20-24. Plutarchus' leven van
P. - W. Hoffmann (PRE 20, 76-95). R. M. Errington, P.
(Oxford 1969). [Schouten]