Hyginus

Hyginus romeinse eigennaam. Vermelding verdienen drie in het latijn schrijvende auteurs en een bisschop van Rome.

(1) Gaius Iulius Hyginus, vrijgelatene van keizer Augustus, leerling van Alexander Polyhistor, vriend van Ovidius, sinds 28 vC directeur van de nieuwe palatijnse bibliotheek. H. schreef traktaten over de steden van Italië, de eigenschappen van de goden, de penaten, de landbouw en de bijenteelt, en een commentaar op Vergilius. Van dat alles zijn slechts fragmenten over. Ten onrechte werd hij vroeger ook als de auteur van de mythologische en astronomische geschriften van volgende Hyginus beschouwd.


Lit. E. Diehl (PRE 10, 628-636). Fragmenten bij H. Peter, Historicorum Romanorum Reliquiae 2 (Leipzig 1906) 72-77. - H. Bardon, La littérature latine inconnue 2 (Paris 1956) 92- 1 1 5.


(2) Hyginus 'Mythographus' (2e eeuw nC), auteur van een mythologisch en een astronomisch handboekje. Het eerste, bewaard gebleven in een bewerkte vorm, sinds de editio princeps van J. Mycellus (Basel 1535) Fabulae, maar oorspronkelijk vermoedelijk Genealogiae getiteld, bevat stambomen van goden en helden, 220 korte verhalen en 57 z.g. Indices (lijsten van groepen van mythologische en legendarische personen); het gaat terug op een griekse bron en is om. belangrijk omdat het enig materiaal verschaft voor de reconstructie van verloren gegane griekse tragedies. Het astronomische handboekje, dat blijkens het grote aantal bewaard gebleven handschriften ook in de middeleeuwen veel gebruikt werd, behandelt in vier boeken niet alleen de hoofdzaken der sterrenkunde, maar ook sagen die bij sterrenbeelden behoren; de bron is een verloren gegane commentaar op Aratus van Eratosthenes.


Lit. Uitgaven: B. Bunte, Hygini Fabulae (Leipzig 1857). H. J. Rose, Id. (Leiden 1933, ²1963). Engelse vertaling: M. Grant. The Myths of H. (Manhattan 1960). - B. Bunte, Hygini Astronomica (Leipzig 1875). L. Fitzgerald, Id. (Diss. St. Louis 1967). - J. Tolkiehn (PRE 10, 636-651).


(3) Hyginus 'Gromaticus', romeinse landmeter, tijdgenoot van Frontinus (ca. 100 nC). Van zijn traktaat over landmeetkunde zijn drie 'hoofdstukken' bewaard gebleven. Twee andere onder zijn naam overgeleverde geschriften, een Constitutio limitum (Vaststelling van grenzen) en een Liber de munitionibus castrorum (De versterking van legerkampen), worden hem vermoedelijk ten onrechte toegeschreven.


Lit. Uitgaven: C. Thulin, Corpus agrimensorum Romanorum 1, 1 (Leipzig 1913) 71-98, 131-171. G. Gemoll, Hygini Gromatici Liber de munitionibus castrorum (ib. 1879). A. von Domaszewski, Id. (ib. 1887). A. Grillone, Hygini qui dicitur de metatione castrorum liber (Leipzig 1977). Met franse vertaling: M. Le noir, Pseudo-Hygin. Des fortifications du camp (Paris 1979). Iamblichus: B. Dalsgaard Larsen, Jamblique de Chalcis, exégète et philosophe 1-2 (Aarhus 1972). [Nuchelmans]


(4) Hyginus, bisschop van Rome (ca. 138-142), zou uit Athene afkomstig en de opvolger van Telesphorus geweest zijn (Eusebius, Historia Ecclesiastica 4,10). Onder zijn bestuur kwam Cerdo in Rome, evenals de gnosticus Valentinus (Irenaeus, Adversus haereses 3,4,2,). De decretalia die aan H. toegeschreven worden zijn niet authentiek. [Bartelink]



Lijst van Auteurs