Hamilcar Barcas (= Bliksem, Ἀμίλκας), groot politicus en veldheer, leider van de anti-romeinse oorlogspartij in Carthago (ca. 270-229). Na in de eerste punische oorlog (264-241) het opperbevel overgenomen te hebben (247) organiseerde hij het leger en bezette op Sicilië de versterkte punten Hercte (246) en Eryx (244).
Tot Cumae toe strekten zijn strooptochten tegen de kusten van Italië zich uit. Ofschoon hij vrijwel ingesloten was en te weinig steun kreeg uit zijn vaderstad, wist hij zich lange tijd te handhaven. Zijn guerilla-tactiek putte echter niet alleen de vijand, maar ook hemzelf uit. Tenslotte zou een vloot vanuit Carthago hulp brengen; zij werd echter door de Romeinen onder Gaius Lutatius Catulus bij de Aegatische eilanden vernietigd (242). Hierop sloot Hamilcar vrede, waarbij o.m. Sicilië aan de Romeinen werd afgestaan, en legde het opperbevel neer.
Na lange aarzeling opnieuw tot bevelhebber benoemd, dempte Hamilcar in zijn vaderland een oproer van soldeniers, die in financieel opzicht teleurgesteld waren en gesteund werden door libische opstandelingen (238). Het jaar daarop begaf hij zich met zijn negenjarige zoon Hannibal naar Spanje, waar hij door verovering van de rijkste gebieden de carthaagse economie weer op de been bracht en een groot mensenarsenaal voor de Carthagers opende.
Hij kwam om bij het beleg van Helice (229). Of hij
met zijn optreden in Spanje een wraakoorlog tegen
Rome voorbereidde, staat niet vast; zeker is wel, dat
hij zijn drie zonen Hannibal,
Hasdrubal en
Mago een onverzoenlijke haat tegen Rome inblies.
Lit. Polybius, boeken 1 en 2. - Th. Lenschau (PRE 7, 2303-2308).
[A. J. Janssen]