Diodorus (Διόδωρος) van Tarsus, een van de belangrijkste vertegenwoordigers van de exegetische school van Antiochië (4e eeuw). D. stamde uit een aanzienlijke familie te Antiochië. Zijn hogere vorming ontving hij te Athene. Socrates (Historia ecclesiastica 6,3) vermeldt dat hij een monniksgemeenschap bij Antiochië geleid heeft. Hier waren Johannes Chrysostomus en Theodorus van Mopsueste zijn leerlingen. Tijdens Julianus Apostata's verblijf in Antiochië (362-363) kwam D. in conflict met de keizer. Door diens opvolger Valens werd hij naar Armenië verbannen. In 378 werd D. bisschop van Tarsus, in welke hoedanigheid hij het concilie van Constantinopel (381) bijwoonde. Zijn dood valt vóór 394.
De werken van D. moeten zeer talrijk geweest zijn, maar er bestaan nog slechts fragmenten van. Zijn tegenstanders hebben talrijke werken vernietigd: de veroordeling van leerstellingen van zijn leerling Theodorus en naderhand van D. zelf heeft sterk negatief gewerkt. In 499 werd het werk van D. op een synode te Constantinopel veroordeeld (door een te sterke scheiding van het goddelijke en menselijke in Christus heeft hij het nestorianisme voorbereid).
In zijn bijbelcommentaren toont D. zich een overtuigd
aanhanger van de antiocheense school (met
haar historische en grammaticale methode). Verder
heeft D. dogmatische, polemische en apologetische
traktaten geschreven (o.a. een uitgebreid werk tegen
de manicheeën). Ook op astronomisch gebied moet
D. ervaren geweest zijn. Photius haalt uitgebreide
passages aan uit een werk 'Tegen de astronomen,
astrologen en het noodlot'.
Lit. Uitgaven: MPG 33, 1561-1628; 86, 1385-1388. Syrische
fragmenten: P. de Lagarde, Analecta syriaca (Leipzig/London
1858) 91-100. M. Brière, Fragments syriaques de Diodore
de Tarse réédités et traduits pour la première fois (Rev. de
l'Orient chrét. 10, 1946, 231-283). J. Deconinck, Essai sur la
chaîne de l'Octoteuque avec une édition des Commentaires
de Diodore de Tarse qui s'y trouvent contenus (Paris 1912).
K. Staab, Pauluskommentare aus der griechischen Kirche
(Münster 1933) 83-112. M. Richard, Les traités de Cyrille
d'Alexandrie contre Diodore et Théodore et les fragments
dogmatiques de Diodore de Tarse (Mél. Grat 1, Paris 1946,
99-116). - P. Godet (DTC 4, 1363-1366). - Bardenhewer 3,
304-311. Quasten 3, 397-401. - A. von Harnack, Diodor vom
Tarsus. Vier pseudojustinische Schriften als Eigentum Diodors
nachgewiesen (TU 21, 4, Leipzig 1901; Harnacks opvatting
is af te wijzen). P. Doll. De Diodori Tarsensis libro 'kata
heimarmenes' (Bonn 1923). R. Abramowski, Untersuchungen
zu Diodor von Tarsus (ZNW 30, 1931, 234-262). L. Mariès,
Études préliminaires à l'édition de Diodore de Tarse 'Sur les
psaumes' (Paris 1933). E. Schweizer, Diodor von Tarsus als
Exeget (ZNW 40, 1940v, 33-75). R. Leconte, L'Asceterium de
Diodore (Mél. Robert, Paris 1957, 531-536). [Bartelink]