Eretria

Eretria (Ἐρέτρια), belangrijke griekse stad op de zuidwestkust van het eiland Euboea, gelegen bij het huidige Néa Psara. Met Chalcis behoorde E. al in de 8e en 7e eeuw vC tot de koloniale machten en zond nederzettingen naar de noordelijke kust van de Aegeïsche Zee (Chalcidice) en naar het Westen, o.a. naar Cumae. Na een nederlaag tegen Chalcis (ca. 650 vC) verloor E. aan betekenis, maar het behield uitgestrekte gebieden van Midden- en Zuid-Euboea. Omdat de stad met vijf schepen aan de ionische opstand had deelgenomen, werd zij in 490 vC door Datis en Artaphernes met de grond gelijk gemaakt. Spoedig daarna herbouwd, was E. met enkele onderbrekingen lid van de twee attische zeebonden; in 338 kwam het onder Macedonië. In 198 vC werd de stad door de Romeinen gestraft en opnieuw totaal vernietigd; daarna verdween E. praktisch uit de geschiedenis.

doorgangtheaterArcheologisch onderzoek (1892vv en 1964vv) heeft onder de klassieke stad de vroeg-archaïsche nederzetting gelokaliseerd en het grondplan van een Apollo-tempel uit de 6e eeuw vC vastgesteld, waarvan ook resten van het gevelveld zijn teruggevonden, o.a. de ontvoering van Antiope door Theseus (in het museum van Chalcis). Het grootste deel van de stadsmuren, een Isis-tempel en andere openbare gebouwen dateren uit de hellenistische tijd. Van het theater is het grootste deel van de stenen van de cavea weggehaald, maar er zijn delen van het theatergebouw en een ondergrondse doorgang naar de orchestra over.


Lit. A. Philippson (PRE 6, 422-425). F. Geyer (PRE, Suppl. 4, 1924, 374-385). L. Vlad Borelli (EAA 3, 409v). - E. Fiechter, Das Theater in E. (Stuttgart 1937). J. Boardman, Pottery from E. (ABSA 47, 1952, 148). - Verslagen van de recenre opgravingen: K. Schefold (Antike Kunst 7, 1964, 102-105; 9, 1966, 106-124). P. Auberson, E. Fouilles et recherches. 1. Temple d'Apollon Daphnéphoros (Bern 1968). Eretria. Fouilles et recherches 2. I. R. Metzger, Die hellenistische Keramik in E. (Bern 1969). 3. C. Bérard, L'hérôon à la porte de l'ouest (ib. 1970). 4. C. Krause, Das Westtor (ib. 1972). 5. A. Hurst/J.P. Descoeudres/P. Auberson, Ombres de l'Eubée? (Quelques mots mycéniens); Die vorklassische Keramik; Le temple de Dionysos (ib. 1975). 6. J. P. Descoeudres/O. Dunant/I. Metzger/ C. Bérard (ib. 1978). [J. A. de Waele]


Kaart