Helvetiërs

kaartHelvetiërs (latijn Helvetii), keltische stam, die oorspronkelijk in Zuid-Duitsland woonde. Vandaar trok hij in de 2e eeuw vC zuidwaarts en vestigde zich in het huidige Zwitserland tussen Rijn, Jura en Meer van Genève. Een deel van de H. nam deel aan de gallische tochten van de Cimbren (113-102 vC). In 58 vC verlieten de H. wegens overbevolking Zwitserland en trachtten nieuwe woonplaatsen te vinden in het zuidwesten van Gallië. Dit werd echter verijdeld door Caesar, die hen bij Bibracte versloeg, de overlevenden naar Zwitserland terug zond en een verbond met hen sloot. De coloniae Augusta Raurica (Augst bij Bazel) en Iulia Equestris (Nyon bij Genève) werden gesticht om een herhaling van de poging te voorkomen.

Sinds ca. 15 vC behoorden de H. bij de provincie Gallia Belgica, later bij Germania Superior; hun hoofdstad was Aventicum (Avenches), dat in 74 nC romeinse colonia werd. Nadat het vooral in de 2e eeuw nC een betrekkelijk grote welvaart had gekend, was het gebied der H. vanaf 260, toen de germaanse limes opgegeven werd, blootgesteld aan de strooptochten van de Alamannen en andere stammen. Ca. 401 moesten de Romeinen Helvetia ontruimen. Niet lang daarna werd het door Bourgondiërs en Alamannen bezet.


Lit. Haug (PRE 8, 209-216). Th. Mommsen/G. Walser, Die Schweiz in römischer Zeit (Zürich 1966). F. Staehelin, Die Schweiz in römischer Zeit (Basel 1927, ³1948). E. Meyer, Die Schweiz in im Altertum (Bern 1946). [Nuchelmans]


Kaart