Ithome
Ithome (Ἰθώμη), 802 m hoge kalkstenen berg in
Messenië,
via een zadel verbonden met de meer
zuidwaarts gelegen lagere top Eva; thans Bourkano.
Dit bergcomplex, dat
aan alle zijden steil oprijst, is als een merkteken van
de provincie; men ziet het van bijna alle punten in
Messenië. Het is de natuurlijke acropolis van de
streek, die beide vlaktes beheerst alsmede de verbinding
van Megalopolis met de zee. De I. was dan
ook het steunpunt van de Messeniërs in de eerste
messeense oorlog met Sparta
(misschien nog 8e eeuw
vC) en eveneens tijdens de helotenopstand na de
aardbeving van 464 vC, waarbij de toestand als zo
precair werd beschouwd dat de Spartanen Athene
om hulp vroegen (Thucydides 1, 101-103). De heloten
hebben zich toen inderdaad tot 455 kunnen
handhaven en kregen toen nog vrije aftocht (de
Messeniërs van de I. vestigden zich te
Naupactus).
In 370/369 stichtte Epaminondas
aan de voet
van de I. de stad Messene; de berg werd opgenomen
in de machtige muurring, waarvan nog hele
stukken bewaard zijn. Hij bleef onneembaar; in 214
sneuvelde daar Demetrius van Pharus, die de stad
voor Philippus V
van Macedonië had willen veroveren,
en in 201 kreeg de spartaanse koning Nabis
alleen de benedenstad Messene in handen.
Op de I. werd Zeus
vereerd. Het cultusbeeld van
Zeus Ithomatas was vervaardigd tijdens de
ballingschap te Naupactus (Ageladas).
Lit. Fimmen (PRE 9, 2305-2307). Zie verder Messene. [Te Riele]