Lampsacus (Λάμψακος), griekse havenstad op de
aziatische oever van de Hellespont, dicht bij de
zuidelijke toegang tot de Propontis; thans Lapseki.
Ca. 650 vC gesticht door de
ionische stad Phocaea, geraakte L. in de 6e eeuw
onder lydische en vervolgens onder perzische heerschappij.
De stad nam deel aan de
ionische opstand
en werd met enkele andere plaatsen in Klein-Azië
in 471 door de perzische koning
Artaxerxes I
aan Themistocles
ten geschenke gegeven. Na
diens dood maakte zij deel uit van de attisch-delische
zeebond, totdat ze in 405 door de Spartaan
Lysander
werd ingenomen. In de 4e eeuw vC stond L.,
afgezien van enkele perioden van vrijheid, achtereenvolgens
onder perzisch, atheens en macedonisch
gezag. Het bleef tot in de middeleeuwen een welvarende handelsstad.
In L. werd sinds ca. 530 vC een vermaarde soort
munten geslagen, de στατῆρες Λαμψακηνοί, die op
de voorzijde het voorste deel van een gevleugeld
zeepaard vertonen en waarvan meer dan veertig
typen bekend zijn. Aanvankelijk, tot ca. 450 vC,
werden ze vervaardigd van
electron, later van goud;
op sommige series zijn beroemde beeldhouwwerken
afgebeeld (Boven: een gouden stater met Hera links, rechts het gevleugelde paard.
Lit. L. Bürchner (PRE 12, 590-592). - A. Baldwin, The Electrum Coinage of L. (New York 1914). [Nuchelmans]