Salonae

kaartreconstructieSalonae of Salona (Σάλων), hoofdstad van de romeinse provincies Illyricum en Dalmatia, gelegen op de oostkust van de Adriatische Zee, ruim 300 km ten zuidoosten van Tergeste (Triest); thans Solin, een noordelijke voorstad van Split. Reeds voor de romeinse bezetting van Illyrië was S. een belangrijke haven en vesting van de Dalmatiërs, die nauwe relaties onderhield met de naburige griekse kolonies Epetium (Stobrec) en Tragurium (Trogir). Nadat de stad in 78/77 vC door de romeinse consul Gaius Cosconius veroverd was, werd er ca. 47 vC door toedoen van Julius Caesar een romeinse kolonie gevestigd, Colonia Martia Iulia Salona(e), die onder Augustus nog uitgebreid werd. De gehele keizertijd was S. een welvarende stad, die haar grootste bloei bereikte onder Diocletianus. Deze was in S. geboren en liet 5 km ten zuidwesten van zijn vaderstad een schitterend paleis bouwen (Split), waarin hij zich in 305 nC terugtrok. Na de verovering en verwoesting door de Avaren en de Slaven in 613/614 werd S. niet meer herbouwd.

Het archeologisch onderzoek, begonnen in 1821, heeft aanzienlijke resten van een theater (1e eeuw nC; diameter 67 m; foto rechts), van een amfitheater (2e eeuw nC; 125 x 100 m; foto links), van het forum, van thermen en tempels geïdentificeerd. Van bijzonder cultuurhistorisch belang zijn de overblijfselen van een tiental oudchristelijke basilica's uit de 5e en 6e eeuw. De resten van de 4 km lange vestingmuur dateren uit de tweede helft van de 2e eeuw nC, toen de stad, in verband met de oorlogen tegen de Marcomannen, opnieuw versterkt werd. De in S. gevonden antieke kunstvoorwerpen bevinden zich in het Archeologisch Museum van Split.


Lit. M. Mirabella Roberti (EAA 6, 1077-1080). - W. Gerber/ R. Egger/M. Abramic/E. Dyggve, Forschungen in S. 1-3 (Wien 1917-1939). J. Broendsted/E. Dyggve/F. Weilbach, Recherches à Salone 1-2 (Kopenhagen 1928-1933). E. Dyggve, History of Salonitan Christianity (Oslo 1951). E. Ceci, I monumenti pagani di S. (Milaan 1962). Id., I monumenti cristiani di S. (ib. 1964). [Nuchelmans]


Kaart