Simonides (Σιμωνίδης), griekse dichter van (voornamelijk) koorlyriek, geboren ca. 556 in Iulis op het eiland Ceos, gestorven 468 te Acragas. Op uitnodiging van Hipparchus verbleef hij geruime tijd in Athene. Na de val der Pisistratiden ging hij naar Thessalië, waar hij vooral relaties onderhield met de Scopaden in Crannon, maar tegen de tijd van de perzische oorlogen bevond hij zich weer in Athene. Later begaf hij zich op uitnodiging van Hiëro I naar Sicilië, waar hij gestorven is. Hij was een oom van Bacchylides. Over zijn persoon waren in de oudheid talrijke anecdoten in omloop.
De veelzijdige poëzie van S. omvatte o.a. epinicia, dithyramben, scolia en paeanen, daarnaast ook monodische lyriek en elegieën; van dit oeuvre zijn slechts fragmenten bewaard. Op zijn naam is ook een aantal belangwekkende epigrammen overgeleverd, waarvan de echtheid omstreden is.
In zijn gedichten toont Simonides zich in het algemeen
een ironisch-sceptische intellectueel, met een
realistische kijk op de betrekkelijkheid der menselijke
mogelijkheden (fr. 37 Page) en op de wisselvalligheid
van het lot (fr. 15, 16 en 17 Page). Dat
hij ook in staat is op ontroerende wijze menselijke
gevoelens tot uitdrukking te brengen blijkt uit het
klaaglied van
Danaë terwijl ze op de woelige
zee dobbert (fr. 38 Page). Vermelding verdient ook
het gedicht waarin de gesneuvelden van
Thermopylae
verheerlijkt worden (fr. 26 Page). Plutarchus
citeert van S. de uitspraak: 'schilderen is zwijgende
poëzie, poëzie sprekend schilderen'.
Lit. Uitgaven: E. Diehl, Anthologia Lyrica Graeca 5² (Leipzig
1942) 76-140. D. Page, Poetae Melici Graeci (Oxford
1962) 237-323. Elegische fragmenten: W. West, Iambi et
Elegi Graeci 2 (ib. 1972) 112-117. Met engelse vertaling: J.
W. Edmonds, Lyra Graeca 2 (Loeb Class. Libr., London
1924) 246-417. Met duitse vertaling: O. Werner, S. und Bakchylides,
Gedichte (München 1969). - J. Geffcken (PRE 3A,
186-197). U. von Wilamowitz, Sappho und S. (Berlin 1913).
C. M. Bowra, Greek Lyric Poetry² (Oxford 1961) 308-372.
W. J. Kegel, S. (Groningen 1962). [Schreiner]