Pleiaden

Pleiaden (Πληιάδες, Πλειάδες), griekse naam van het Zevengesternte, een zevental sterren in het sterrenbeeld de Stier, niet ver van de Hyaden en Orion.

In de mythologie golden de P. als dochters van Atlas en Oceanus' dochter Pleione. Dezen, in de meeste bronnen Alcyone, Celaeno, Electra, Maia, Merope, Sterope en Taygete geheten, zouden door Zeus onder de sterren opgenomen zijn om hen te beschermen tegen de avances van de grote jager Orion, die hen al jaren lang achtervolgde. Volgens een andere versie veranderden de P., evenals hun zusters de Hyaden, in sterren nadat ze uit droefheid over de dood van hun broer Hyas gestorven waren. In de hellenistische tijd werd ook een verklaring bedacht voor het feit dat een der zeven sterren met het blote oog nauwelijks waar te nemen is: Electra, die als moeder van Dardanus de stammoeder was van het trojaanse koningshuis, zou bij de ondergang van Troje haar gelaat bedekt hebben, of Merope, de enige van de zusters die niet door een god, maar door de sterveling Sisyphus bemind werd, zou zich beschaamd op de achtergrond houden.

Aan de P. ontleende een groep van zeven alexandrijnse tragediedichters uit de 3e eeuw vC haar naam Πλειάς; hiertoe behoorden o.a. Alexander de Aetoliër, Lycophron, Philicus en Sositheus; niet alle bronnen geven dezelfde leden op. In de 16e eeuw noemde een groep van franse dichters, waartoe o.a. Ronsard en Du Bellay behoorden, zich La Pléiade naar het voorbeeld der Alexandrijnen.

Lit. J. Ilberg (Roscher 3, 2549-2560). H. Gundel (PRE 21, 2485-2523). [Nuchelmans]