Sisyphus

Sisyphus (Σίσυφος), legendarische stichter en koning van Ephyre in de buurt van Corinthe, zoon van Aeolus, vader van Glaucus, en volgens de Corinthiërs stichter van de isthmische spelen. In de oudheid gold hij als een toonbeeld van sluwheid. De gewiekste runderdief Autolycus ontmaskerde hij doordat hij onder de hoeven van zijn runderen de naam S. gebrand had, zodat ze altijd kenbaar waren. Hij verleidde Autolycus' dochter Anticlea vóór haar huwelijk met Laërtes en zou zo de eigenlijke vader van Odysseus zijn geworden. Hij legde Thanatos in boeien, zodat er geen doden meer in het dodenrijk kwamen; naderhand werd Thanatos door Ares bevrijd. Toen S. moest sterven, verbood hij zijn vrouw dodenoffers te brengen en hij wist van Pluto of Persephone de toezegging los te krijgen dat hij op aarde mocht blijven tot de schuldige aan dit verzuim zou zijn gestraft. Tenslotte werd hij door Hermes naar de onderwereld gevoerd, waar hij voor straf een rotsblok tegen een helling moest oprollen, dat, als hij bijna boven was, weer naar beneden rolde, zodat hij telkens opnieuw moest beginnen.

De beeldende kunstenaars hebben vooral voor Sisyphus' bestraffing interesse gehad, getuige een metope van de Hera-tempel in Paestum en meerdere attische en zuiditalische vazen en romeinse sarcofagen. Een zuiditalische volutenkrater te München toont S. tijdens de bruiloft van Anticlea en Laërtes. Aeschylus en Euripides wijdden aan de figuur van S. een satyrspel. Albert Camus heeft in Le mythe de Sisyphe (1938) S. uitgebeeld als het symbool van de heroïsche mens die bewust cle zinloosheid van het leven aanvaardt.

Lit. E. Bethe (PRE 3A, 371-376). P. Zancani Montuoro (EAA 7, 354v).