Constantinus III 407 - 411
Constantinus III (Constantijn), romeinse tegenkeizer van 407 tot 411. Flavius Claudius C. was een gewoon soldaat, afkomstig uit Britannië, en werd daar tijdens de verwarring in het westromeinse rijk ten gevolge van germaanse invallen in Gallië in 407 door het leger tot keizer uitgeroepen. Terstond stak C. met britse troepen over naar het vasteland en beheerste weldra na een zege over de Vandalen geheel Gallië. Ofschoon de door Honorius uitgezonden troepenmacht hem in Valentia insloot, wist hij zich te handhaven. Nadat de belegeraars zich in 408 hadden teruggetrokken, vestigde C. zich in Arelate (Arles). Ook Spanje stelde zich aanvankelijk onder zijn gezag. Hier moest echter al spoedig een revolte onderdrukt worden; dit geschiedde door Constans II, de tot Caesar benoemde zoon van C., en Gerontius. Hierop bedreigde C. Italië; Honorius was genoodzaakt C. in 409 als medekeizer te erkennen.
Na Constans' terugkeer uit Spanje riepen Gerontius
en de troepen in Spanje, die vertoornd waren over de
benoeming van Iustus tot Gerontius' opvolger, een
zekere Maximus tot keizer uit. Tegelijkertijd vielen
op instigatie van Gerontius Vandalen,
Sueben en
Alanen
opnieuw het rijk binnen en drongen zelfs tot
in Spanje door. In 410 kreeg de tot Augustus
verheven Constans de taak, Spanje te heroveren. Hierin
slaagde hij niet. Gerontius drong Gallië binnen, waar
hij in 411 Constans liet vermoorden, en sloeg het
beleg om Arelate, waar echter het grootste deel van
zijn leger overliep naar de inmiddels uit Italië
aangekomen troepen van Honorius. Gerontius nam de
vlucht, maar Honorius' leger zette de belegering van
Arelate voort. Weldra gaf C. alle tegenstand op.
Samen met zijn zoon Julianus naar Honorius gezonden,
werden beiden op diens bevel nog voor hun
aankomst in Ravenna om het leven gebracht (september 411).
Lit. O. Seeck (PRE 4, 1028-1031). [A. J. Janssen]