Decius

Decius, naam van een romeinse plebejische gens, die uit Capua zou stammen en waarvan sinds de 5e eeuw vC leden bekend zijn. De beroemdste vertegenwoordigers van de gens Decia zijn de drie nationale helden Publius D. Mus. Welke banden keizer Decius met de gens verbonden, is niet te achterhalen.

Denarius van de familie Decia uit 206-200 vC.
Links Kop van Roma met helm, links van haar een X; Rechts de Dioscuren te paard, met tekst ROMA.

(1) Publius Decius Mus, consul in 340 vC met Titus Manlius Torquatus, verwierf als krijgstribuun faam in de eerste samnitische oorlog (343-341). Door devotio zou hij de slag bij Veseria (aan de Vesuvius) tegen de Latijnen gewonnen hebben, waarbij hij zelf de dood vond (340).

Lit. Livius 7, 34-36; 8, 9. - F. Münzer (PRE 4, 2279-2281).

(2) Publius Decius Mus, zoon van (vorige), consul in 312, 308, 297 en 295, censor in 304 vC samen met Quintus Fabius Maximus Rullianus, streed tegen de Etruriërs (297) en hielp de Lex Ogulnia tot stand brengen, die de toegang tot de priesterschappen voor de plebejers opende (300). Zijn dood in de slag bij Sentinum (295) tegen de verenigde Samnieten en Galliërs is wel het enige historische geval van devotio onder zijn naamgenoten geweest. Accius wijdde aan zijn heldendaad een nationaal drama, Aeneadae sive D.

Lit. Livius 10, 7-30. - F. Münzer (PRE 4, 2281-2284). - O. Schönberger, Motivierung und Quellenbenützung in der Deciusepisode des Livius (Hermes 88, 1960, 217-230).

(3) Publius Decius Mus, zoon van (vorige), consul in 279 vC, werd met zijn collega Publius Sulpicius Saverrio door Pyrrhus bij Ausculum verslagen. Volgens sommige auteurs wijdde hij zich hierbij eveneens ten dode.

Lit. F. Münzer (PRE 4, 2284-2286).