Corcyra (Κέρκυρα of Κόρκυρα), het noordelijkste en
op Cephallenia na grootste van de z.g. westgriekse
of ionische eilanden, ligt tegenover Epirus, waarvan
het door een slechts 2,5 tot 8 km brede zeestraat
gescheiden is; thans Corfu. De lengte van het eiland
bedraagt 63 km, de grootste breedte 28 km, de
oppervlakte ca. 590 km².
De gelijknamige stad Corcyra, gelegen op een
schiereilandje van de oostkust, werd ca. 734 vC door
Corinthe
gesticht als steunpunt voor zijn commerciële
expansie westwaarts. Reeds in de 7e eeuw
maakte Corcyra zich tijdelijk onafhankelijk, vanaf 585 vC
definitief. Het stichtte ca. 626 vC Epidamnus en
verleende in 588 medewerking aan de stichting van
Apollonia. Over Epidamnus raakte de
machtige handelsstad in 435 vC in conflict met Corinthe,
hetgeen een der aanleidingen werd tot de
peloponnesische oorlog.
In 427 en 425 kwam het tot
bloedige burgertwisten, die uitliepen op een slachting
onder de oligarchen. In 410 viel Corcyra af van
Athene, waarmee het in 432 een verbond had gesloten,
doch in 375 sloot het zich weer aan bij de
tweede attische zeebond. In de hellenistische tijd
hoorde het eiland afwisselend tot Macedonië en
Epirus. Nadat Rome het tegen de illyrische piraten
in bescherming genomen had, diende het de Romeinen
vooral in de macedonische oorlogen tot
vlootbasis. Nadien bleef Corcyra een
civitas libera van
de provincie Macedonia. De antieke volksmond
identificeerde Corcyra met Scheria, het Phaeaken-eiland
der Odyssee.
Opgravingen in de stad Corcyra hebben onder meer resten
van een kunsthistorisch belangwekkende dorische
Artemis-tempel (8 x 17 zuilen, 23 x 46 m; gebouwd
ca. 600 vC) blootgelegd, waarvan het archaïsche
gevelveld met een Gorgo in het centrum corinthische
invloed verraadt. De bekende Leeuw van Corcyra, thans
in het plaatselijke museum, sierde de cenotaaf van
Menecrates (6e eeuw vC).
Lit. Thucydides 1, 24-55; 3, 70-85; 4, 46-48. Xenophon, Hellenica 6, 2. Polybius 2, 9-11. - L. Bürchner (PRE 11, 1400-1416). L. Vlad Borelli (EAA 2, 832-836). - H. Schleif/ K. Rhomaios/G. Klaffenbach/G. Rodenwaldt, Korkyra 1-2 (Berlin 1939v). R. Matton, Corfou (Athene 1960). Kirsten/ Kraiker, Griechenlandkunde4 724-736. [J. A. de Waele]