Megara Hyblaea (τὰ Μέγαρα
of οἱ Μεγαρεῖς Ὑβλαῖοι),
griekse kolonie op de oostkust van Sicilië,
ca. 20 km ten noordwesten van Syracuse.
M.H. werd in de 8e eeuw vC door kolonisten
uit Megara onder leiding van Lamis
gesticht; als stichtingsjaar vermeldt
Thycydides (6,4)
ca. 728 vC, maar op grond van het gevonden aardewerk
verdient een oudere datum, rond 750 vC, de
voorkeur. In het midden van de 7e eeuw vC stichtte
M.H., dat zijn territorium begrensd zag door de
omliggende steden, op zijn beurt de kolonie
Selinus
in het westen van Sicilië. Omstreeks 483 vC werd
de stad door Gelon
veroverd en verwoest en de
bevolking naar Syracuse overgebracht. In 415 vC
bouwden de Syracusanen er een fort, ca. 340 vC
werd er door Timoleon
een kleine nederzetting
gesticht, waarvan nog resten, o.a. een fort en een
tempel, getuigen. In de
tweede punische oorlog werd
M.H. als bondgenoot van Syracuse door de romeinse
consul Marcellus
opnieuw verwoest.
Het archeologische onderzoek (sinds 1872) en vooral
de franse opgravingen sinds 1949 hebben
belangrijke resultaten opgeleverd. Uit de beginperiode (8e
eeuw vC) zijn een tiental huizen bekend. In de 7e
eeuw blijken een agora (80 x 60 m) en een bijna
rechthoekig stratenplan te zijn aangelegd. Uit de
archaïsche tijd zijn voorts twee heiligdommen en
een prytaneum aan het licht gekomen.
Lit. K. Ziegler (PRE 15, 205-215). G. Gentili (EAA 4, 967-970). - P. Orsi/F. Cavallari, M.H. (Monumenti Antichi dell' Accademia dei Lincei 1, 1892, 689-950). G. Vallet/F. Villard, Les dates de la fondation de M.H. et de Syracuse (Bulletin de Correspondance Hellénique 76, 1952, 289-346). - Opgravingsverslagen van G. Vallet en F Villard in Mélanges d'Archéologie et d'Histoire de l'École Française de Rome 63-67, 1951-1955, en sinds 74, 1962, jaarlijks; van de officiële verslagen ziin tot nu toe als supplementbanden 2 en 4 van de Mélanges verschenen: M.H. La céramique archaïque (Paris 1964) en M.H. Le temple du 4e siècle (ib. 1966). [J. A. de Waele]