Stratonicea (Στρατονικεία), naam van twee naar Stratonice, de stiefmoeder en gemalin van Antiochus I, genoemde steden in Klein-Azië.
(1) Stratonicea in Carië,
gelegen ca. 30 km ten oosten van het
antieke Mylasa, nabij het moderne Eskihisar.
De stad werd gesticht door
Antiochus
I in het begin van de 3e eeuw vC. Nadat zij reeds
in de 3e eeuw enige tijd in het bezit van Rhodus
was geweest, behoorde zij opnieuw tot de rhodische
Peraea van ca. 190 tot 167 vC, toen de romeinse
senaat de steden van Carië tot civitates liberae
verklaarde. Bij S. werd in 130 vC de pergameense
troonpretendent
Aristonicus door de romeinse
consul Perperna
tot capitulatie gedwongen.
Ook in de romeinse tijd was de stad nog een belangrijk
centrum; er werden eigen munten geslagen van
ca. 165 vC tot in de 3e eeuw nC. Van de antieke
stad zijn nog aanzienlijke resten aanwezig, die
echter niet voldoende onderzocht zijn. Sinds 2008 zijn er grote opgravingen begonnen: er zijn een bouleuterion (foto rechts) en gymnasium aan het licht gebracht.
Lit. W. Ruge (PRE 4A, 322-325). G. E. Bean (Princeton Encyclopedia of Classical Sites, Princeton 1976) 861. P. M. Fraser/G. E. Bean, The Rhodian Peraea and Islands (Oxford 1954) 98vv. G. E. Bean, Turkey beyond the Maeander. An archaeological guide (London 1971) 88-93.
(2) Stratonicea aan de Caicus, gelegen in het grensgebied van
Mysië
en Lydië, ca. 75 km ten
oosten van Pergamum,
nabij het moderne Siledik. De stad werd gesticht
in het begin van de 3e eeuw vC, maar uit de
hellenistische periode is van haar geschiedenis zo
goed als niets bekend. In de keizertijd nam haar
betekenis toe, vooral na het bezoek van keizer
Hadrianus in 123 nC, die haar rijkelijk bedacht.
Daarom nam zij naast haar eigen naam de naam Hadrianopolis
aan. Van het antieke S. is ter plaatse
vrijwel niets meer te zien.
Lit. W. Ruge (PRE Suppl. 7, 1940, 1244-1250). - L. Robert, Villes d'Asie Mineure² (Paris 1962) 43-82, 261-264. [Nuchelmans]