Mysië
Mysië (Μυσία), landstreek in het noordwesten van
Klein-Azië, in het westen begrensd door de
Aegeïsche Zee, in het noorden door de Hellespont en de
Propontis, in het noordoosten en oosten door
Bithynië en
Phrygië (grens ongeveer het dal van de
Rhyndacus), in het zuiden door Lydië (grens de
bergrug ten zuiden van de rivieren Caïcus en
Macestus). Reeds in de oudheid
onderscheidde men Klein-M. in het noorden en
Groot-M. in het zuiden. In Klein-M. lagen de
kuststeden Alexandria Troas, Assus,
Ilium,
Sigeum,
Abydus,
Lampsacus en
Cyzicus, in Groot-M. lagen
Antandrus,
Adramytteum
en Pergamum. De
streek ten oosten en ten zuiden van het oude
Troje heette
Troas; deze wordt doorsneden door de
Simois en de Scamander, die op het Ida-gebergte
ontspringen. In de nabijheid bevinden zich
ook de bronnen van de in de Propontis mondende
Granicus.
Vanaf de grijze oudheid fungeerde M. met zijn talrijke havens aan de westkust als bruggehoofd in het verkeer tussen Klein-Azië en Europa, waarvan het door de Hellespont slechts enkele kilometers gescheiden was. Bij Abydus legde Xerxes in 480 vC een dubbele schipbrug om het perzische leger naar Europa over te zetten; op dezelfde plaats stak Alexander de Grote in 334 vC met zijn krijgsmacht over naar Azië.
De kuststreek is vruchtbaar landbouwgebied, het bergachtige zuiden en oosten zijn rijk aan wouden; beroemd was het scheepshout van het Ida-gebergte ten noorden van Antandrus. De exploitatie van goud-, zilver- en loodmijnen droeg bij tot de rijkdom van de meeste mysische steden. In het 2e millennium vC werd M. bewoond door Mysiërs, die verwant waren met de Thraciërs; van hun taal, het mysisch, is zo goed als niet bekend. De hellenisering van de kustgebieden had plaats vanaf de 9e eeuw vC, deels vanaf het aeolische eiland Lesbus, dat Assus stichtte, deels vanuit ionische steden als Milete, dat in de 8e en 7e eeuw vC Abydus en Cyzicus koloniseerde, en Phocaea, dat ca. 650 vC kolonisten naar Lampsacus zond. In de 6e eeuw geraakte M. onder lydische en vervolgens onder perzische heerschappij. Vanaf 280 vC vormde het de kern van het koninkrijk Pergamum, dat in 133 vC aan Rome kwam en als provincie Asia werd ingericht. [Nuchelmans]