Tigris
Tigris (Τίγρης, Τίγρις; sumerisch i-digna, akkadisch
idiqlat, hebreeuws hiddeqel, arabisch diğla, oudperzisch
tigra), een van de belangrijkste rivieren van
Voor-Azië, die syamen met de Eufraat Mesopotamië,
het Tweestromenland, vormt.
De T. ontspringt in het Hazar-meer in het westen van Kurdistan, niet ver van de bovenloop van de Eufraat, stroomt in zuidoostelijke richting door Assyrië en Babylonië en mondt na ca. 1850 samen met de Eufraat uit in de Perzische Golf. Dit geschiedde in de oudheid via een gecompliceerd lagunengebied, dat samenviel met het moderne land- en tuinbouwgebied aan weerszijden van de Sjat-el-Arab, de stroom waarin Eufraat en- Tigris over de laatste 100 km voor de monding verenigd zijn. De opvatting dat dit vruchtbare land grotendeels pas in historische tijd door aanslibbing zou zijn gevormd en dat de Perzische Golf zich derhalve in de oudheid veel verder in noordelijke richting uitstrekte dan thans, is niet houdbaar gebleken.
De T. wordt gevoed door smeltende sneeuw en regenwater.
De rivier begint in november te wassen
en bereikt haar hoogste stand in april, iets vroeger
dan de Eufraat; over het belang van deze voorjaarsvloed
voor de landbouw in Mesopotamië zie s.v.
Eufraat. De drie grote zijrivieren van de T., de Grote
Zab, de Kleine Zab en de Diyāla, komen alle uit
de bergen ten oosten. De belangrijkste steden
lnags de rivier waren in de oudheid Dśr-Šarrukīn,
Ninive, Kalchu,
Kār-Tukulti-Ninurta, Aššur, Ctesiphon
en Seleucia.
Scheepvaart is op de T. veel moeilijker dan op de
Eufraat, tengevolge van het grotere verval en de
snellere stroom.
Lit. E. Honigmann (PRE 6A, 1008-1022). - M.G. Ionides, The
Regime of the Rivers Euphrates and T. (London 1937). F.H. el
Kholy, Hydrology of River T. (Bagdad 1952). G.M. Lees/N.L.Falcon,
The Geographical History of the Mesopotamian Plains (The
Geographical Journal 118, 1952, 24-39). [Nuchelmans]