Arion

arion
Arion (links) zingt zittend op een dolfijn
te midden van de Naiaden (Piazza Armerina)
Arion (Ἀρίων) van Methymna op het eiland Lesbus, halflegendarische griekse dichter en zanger uit het eind van de 7e eeuw vC. Hij bracht het grootste deel van zijn leven te Corinthe door, waar hij bevriend was met de tiran Periander. De schaarse bronnen over zijn werkzaamheid als kunstenaar zijn moeilijk te interpreteren. Dat hij de uitvinder van de dithyrambe was, zoals Herodotus (1,23) te verstaan geeft, kan niet letterlijk opgevat worden. Waarschijnlijk heeft A. de lofzang op Dionysus een meer artistieke vorm gegeven door hem te laten zingen door een in een kring opgesteld koor van als saters verklede dansers. Het bericht dat A. zijn composities namen gaf, wijst erop dat de inhoud mythologisch was. Gewoonlijk wordt aangenomen dat beide vernieuwingen een belangrijke, zo niet de beslissende etappe in de voorgeschiedenis van de griekse tragedie (letterlijk 'bokkezang') hebben gevormd. Er bestaat in de Oudheid zelfs een traditie die wilde dat A. het eerste tragische drama had opgevoerd. Van het werk van A. is niets bewaard gebleven.

Bekend is het o.a. door Herodotus (1,23v) en Aulus Gellius (Noctes Atticae 16,19) overgeleverde verhaal over de redding van A. door een dolfijn. Toen hij na een geslaagd tournee door Zuid-ltalië en Sicilië met veel geld van Tarente naar Corinthe terugkeerde, bemerkte hij dat de matrozen van het corinthische schip hem van zijn bezit wilden beroven en doden. Smeekbeden baatten niet, maar wel stond men hem toe nog eenmaal in vol ornaat een lied te zingen en vervolgens overboord te springen. In de golven terechtgekomen, werd A. echter door een dolfijn opgenomen en bij kaap Taenarum aan land gezet. In Corinthe vertelde de zanger zijn wedervaren aan Periander; toen enkele dagen later ook het schip daar arriveerde en de matrozen, door Periander ondervraagd, beweerden dat A. in Italië achtergebleven was, werden ze ontmaskerd doordat deze plotseling zelf verscheen.

In Herodotus' tijd stond op kaap Taenarum een bronzen beeld, een man op een dolfijn voorstellende, ter herinnering aan de wonderbare redding.


Lit. O. Crusius (PRE 2, 836-841). - M. Rabinovitch, Der Delphin in Sage und Mythos der Griechen (Basel 1947). A. W. Pickard-Cambridge, Dithyramb, Tragedy and Comedy (Oxford 1962). C. M. Bowra, Arion and the Dolphin (Museum Helveticum 20, 1963, 121-134). [Nuchelmans]


Lijst van Auteurs