Ariobarzanes (Ἀριοβαρζάνης), naam van twee koningen van Pontus, en van drie koningen van Cappadocië.
(1) Ariobarzanes II van Pontus, satraap van
Phrygië en
Cappadocië,
rebelleerde in 367 en 363 vC
tegen de perzische koning Artaxerxes
II en maakte zijn gebied tot een onafhankelijk rijk. Na het échec
van de satrapenopstand van 363 werd hij verraden en gekruisigd.
(2) Ariobarzanes III van Pontus,
zoon van Mithridates Kistes, was
koning van Pontus van 266 tot ca.250.
(3) Ariobarzanes I van Cappadocië werd in 95 vC na de dood
van Ariarathes VIII, met wie de dynastie der
Ariarathen uitstierf, met instemming van de Romeimen
tot koning gekozen. Tweemaal werd hij door
Mithridates VI van Pontus verdreven, maar telkens
kloor de Romeinen in zijn rechten hersteld. In 63/62
deed hij afstand van de troon ten behoeve van zijn
zoon.
(4) Ariobarzanes II van Cappadocië, koning tot 52/51.
(5) Ariobarzanes III van Cappadocië, zoon van A. II, was koning
van 52/51 tot 42. Hij was bevriend met
Cicero
tijdens diens proconsulaat van Cilicië (51), stond
Pompeius
ter zijde in de burgeroorlog, maar werd
niettemin door Caesar
op de troon gehandhaafd. In
42 werd hij op bevel van Cassius gedood, verdacht
van een samenzwering.
Lit. B. Niese (PRE 2, 833-835). [Nuchelmans]