Peloponnesische bond, moderne benaming voor 'de Lacedaemoniërs en hun bondgenoten' (die vooral op de Peloponnesus woonden). De bond ontstond in de 6e eeuw vC, na de spartaanse verovering van Messenië, uit Sparta's streven naar de hegemonie op de Peloponnesus: het bondgenootschap met het arcadische Tegea (ca. 550 vC) leverde het model voor een reeks van vrijwillige of afgedwongen allianties met de meeste andere staten op de Peloponnesus: Corinthe, Elis, Arcadië, Argos enz. Aanvankelijk was het doel van de p.b. het veilig stellen van de suprematie van Sparta tegenover het machtige Argos. In de deelnemende staten, die overigens een grote mate van autonomie behielden, werden waar mogelijk oligarchische regimes in het leven geroepen.
Sinds ca. 505 vC bestond een bondsraad, die over
kwesties van oorlog en vrede besliste en waarin elke
bondgenoot één stem had; voor de totstandkoming
van een bondsbesluit was echter steeds de instemming
van Sparta nodig, dat ook het opperbevel over
de verenigde legers voerde. De p.b. speelde een
grote rol in de perzische oorlogen en was, met
enkele onderbrekingen, tot ver in de 4e eeuw vC de
sterkste macht van Griekenland. Hij ging te gronde
in 366 vC door het optreden van Epaminondas.
Lit. L. A. Larsen, The Constitution of the Peloponnesian
League (Classical Philology 28, 1933, 257-276; 29, 1934, 1-19).
K. Wickert, Der Peloponnesische Bund von seiner Entstehung
bis zum Ende des Archidamischen Krieges (Diss.
Erlangen 1964). [Nuchelmans]