Lysimachus

kopLysimachus (Λυσίμαχος), een van de diadochen, vanaf 305 vC koning van Thracië. L. nam als lid van de lijfwacht van Alexander de Grote aan diens aziatische veldtocht deel. Na Alexanders dood (323) werd hij als satraap belast met het bestuur van Thracië, hetgeen bevestigd werd op de conferentie van Triparadisus (321). L. poogde zijn gebied onafhankelijk te maken. Daartoe beoorloogde hij in 319 samen met Cassander, Antigonus I Monophthalmus, Ptolemaeus I en Eumenes de grootvizier Perdiccas en in 315 sloot hij met Cassander, Ptolemaeus en Seleucus een verbond tegen Antigonus, met wie in 311 een vrede tot stand kwam, waarbij hij Thracië wederom behield. Vervolgens breidde hij zijn rijk in het noorden uit tot aan de Donau-monding, stichtte in 309 de hoofdstad Lysimachia op de isthmus van de thracische Chersonesus en nam in 306/305 de koningstitel aan. In 301 vC versloeg hij, samen met Seleucus, Antigonus in de slag bij Ipsus, waardoor zijn rijk uitgebreid werd met het noorden en het centrum van Klein-Azië tot aan de Taurus. Onvermoeid zette L. de oorlog voort tegen Antigonus' zoon Demetrius Poliorcetes, die grote delen van Griekenland en Klein-Azië in zijn macht had en in 294 zelfs de macedonische troon besteeg. In 287 wist L. in samenwerking met Pyrrhus van Epirus Demetrius uit Macedonië te verdrijven. Aanvankelijk liet hij zijn bondgenoot Thessalië en de westelijke helft van Macedonië, maar reeds in 286 (?) annexeerde hij beide gebieden. Het enorme rijk waarover hij nu heerste was echter geen lang leven beschoren. Toen L. in 283 naar aanleiding van hofintriges zijn zoon Agathocles ter dood liet brengen, vluchtten diens echtgenote en aanhangers naar Seleucus. Deze verklaarde L. de oorlog en bracht hem bij Corupedium ten noorden van Magnesia ad Sipylum een vernietigende nederlaag toe (februari 281). L. sneuvelde in de slag, zijn rijk stortte ineen. Zijn aziatische gebiedsdelen vielen aan Seleucus toe, die zich ook de thracische en macedonische gebieden wilde toeëigenen, maar bij het betreden van Europa vermoord werd door Ptolemaeus Ceraunus, een onterfde zoon van Ptolemaeus I.

L. was in derde echt (sinds ca. 298) gehuwd met Arsinoë, een dochter van Ptolemaeus I en een halfzuster van Ptolemaeus Ceraunus. Laatstgenoemde poogde zich na L.' dood van Thracië en Macedonië meester te maken, verdreef Arsinoë en haar oudste zoon en vermoordde haar twee andere zonen.


Lit. F. Geyer (PRE 14, 1-31). - G. B. Possenti, Il re Lisimaco di Tracia (Turijn/Rome 1901). G. Saitta, Lisimaco di Tracia (Kokalos 1, 1955, 62-154). [Nuchelmans]


Lijst van Namen