Circe (Κίρκη), legendarische dochter van
Helius en
de Oceanide Perse (Perseïs), zuster van
Minos'
gemalin Pasiphaë en van koning
Aeëtes van
Colchis,
bekende tovenares. C. werd gelocaliseerd op
een legendarisch eiland Aea of Aeaea, dat soms
geïdentificeerd werd met het schiereiland Mons
Circeius in Latium. Als tante van Medea reinigde
C. Medea en
Iason van hun moord op
Apsyrtus.
Vreemdelingen die op haar eiland belandden toverde
zij om in dieren. Zo werden een aantal makkers
van Odysseus in zwijnen veranderd. Odysseus
zelf, geholpen door Hermes, die hem het tegenkruid
μῶλυ gaf, wist de tovenares te weerstaan en
dwong haar zijn makkers weer in mensen te veranderen.
Odysseus en de zijnen verbleven een jaar
op het eiland. Daarna wees C. Odysseus de weg
naar de Hades en gaf hem inlichtingen voor zijn
verdere tocht. Na zijn vertrek bracht zij hun zoon
Telegonus ter wereld, die later onwetend zijn vader
doodde.
Scènes uit het bezoek van Odysseus en zijn makkers aan C. komen veel op griekse vazenschilderingen voor.
Lit. Odyssee 10, 135-574. Apollonius Rhodius, Argonautica
4, 557-752. Ovidius, Metamorphosen 14, 241-385. Boëthius,
Consolatio Philosophiae 4, metrum 3. - E. Bethe (PRE 11,
501-505). C. Caprino (EAA 2, 644-647). - A. Lesky, Aia
(Wiener Studien 63, 1948, 22-68).
[Suys-Reitsma]