Minos (Μίνως), beroemde halflegendarische koning
op Kreta,
zoon van Zeus en
Europa, broer van
Rhadamanthys en
echtgenoot van Pasiphaë. M.
vroeg Poseidon
hem als teken van instemming met
zijn koningschap een stier te zenden. De god gaf
aan dit verzoek gehoor, maar de stier zag er zo
prachtig uit dat M. het niet over zich kon verkrijgen
het dier, zoals hij had beloofd, te offeren. Voor
straf deed Poseidon Pasiphaë in liefde voor de
stier ontbranden; uit hun vereniging werd de
Minotaurus geboren, die opgesloten werd in het
labyrinth. M. zou Megara veroverd hebben en wegens
de moord op zijn zoon Androgeos oorlog
hebben gevoerd tegen Athene, dat hij voor enige tijd
schatplichtig maakte. Tijdens een tocht naar Sicilië,
ondernomen om de bouwmeester Daedalus
terug te halen, werd M. door de dochters van koning
Cocalus in bad gedood. M. en Pasiphaë hadden twee
zonen, Glaucus
en Androgeos,
en twee dochters, Ariadne en
Phaedra.
In de verhalen over Minow oorlogen en tochten weerspiegelt zich wel iets van de kretenzische heerschappij ter zee in het tweede millennium vC en van de (economische) betrekkingen met Athene en Sicilië. Wellicht is M. oorspronkelijk een historische persoonlijkheid geweest, die thuis hoort in de bloeitijd van de minoïsche cultuur (1700-1600). In de oudheid gold hij als de eerste wetgever, door wie de Spartaan Lycurgus en de Romein Numa zich hadden laten inspireren; ook zou hij de eerste heerser zijn geweest die een vloot bezat. Bij Homerus (Od. 11, 568), Plato (Gorgias 523, 524, 526) en anderen treedt M. op als rechter over de doden in de onderwereld.
Op archaïsche en klassieke ceramiek vinden we M. soms afgebeeld samen met de Minotaurus; enkele vazen uit Zuid-Italië tonen hem als rechter in de onderwereld.
Lit. W. Helbig (Roscher 2, 2993-3011). F. Poland (PRE 15, 1890-1927).
S. de Marinis (EAA 5, 102-104). [Schouten]