De romeinse bondgenotenoorlog (bellum sociale, Italicum,
Marsicum) van 91 tot 89 vC, waarin de italische
bondgenoten tegen Rome in opstand kwamen uit
ontevredenheid over de drukkende heerschappij van de
Romeinen en over het feit dat pogingen om het
romeinse burgerrecht te verkrijgen telkens weer
faalden. De aanleiding tot de oorlog was de politieke
moord op de volkstribuun Marcus Livius Drusus,
die in 91 o.a. het voorstel indiende om alle
italische bondgenoten het volledige romeinse
burgerrecht te verlenen. In
Asculum vermoordden
daarop de opstandelingen de
proconsul Quintus
Servilius en alle Romeinen binnen de muren van de
stad. Geheel Midden-Italië, later ook
Campanië en
Apulië
sloten zich bij de opstand aan en verhieven
Corfinium in het land van de
Paeligni tot
hoofdstad van een onafhankelijke staat.
De afloop van de romeinse bondgenotenoorlog was van beslissende
betekenis voor het ontstaan van één italische staat
met Rome als hoofdstad. Sinds 90 vC verdwenen
snel de eigenaardigheden van de verschillende italische
volken en groeiden Rome en Italië steeds
meer naar elkaar toe.
Lit. zie E. Badian, From the Gracchi to Sulla (1940-1959),
Forschungsbericht (Historia 11, 1962, 197-245).
[Nuchelmans]