Croesus (Κροῖσος), laatste koning van het koninkrijk Lydië. Ca. 595 geboren als oudste zoon van Alyattes, volgde hij deze ca. 560 op als koning van Lydië. Kort daarna veroverde hij Ephese en dwong alle griekse steden op de kust van Klein-Azië, behalve Milete, schatting aan hem te betalen; geheel Klein-Azië ten westen van de Halys, met uitzondering van Lycië en Cilicië, was hem onderhorig. C., die spreekwoordelijk rijk was en grote bewondering had voor de griekse cultuur, zond kostbare geschenken naar de grote griekse heiligdommen in Delphi, in Milete en in Ephese, waar hij grote sommen bijdroeg voor de bouw van de beroemde Artemistempel.
![]() |
Croesus op de brandstapel van Cyrus |
Het door Herodotus
(1, 28-33) verhaalde bezoek van
de wijze Solon aan C., waarbij Solon de rijke vorst
voorhield dat niet altijd de rijkste het gelukkigst is
en dat men niemand voor zijn dood gelukkig mag
noemen, moet op chronologische gronden naar het
rijk der legenden worden verwezen.
In de numismatiek is de C.-stater beroemd, een door
C. geslagen munt van zuiver goud (gewicht 10,8 en
8,1 g), die aan de voorzijde een leeuw en een stier,
aan de achterzijde twee vierkanten vertoont.
Lit. Herodotus 1, 26-55, 69-94. - F. Weissbach (PRE, Suppl.
5, 1931, 455-472). - F. Hellmann, Herodots Kroisos-Logos
(Berlin 1934). O. Regenbogen, Die Geschichte von Solon und
Krösus (Das humanistische Gymnasium 41, 1934, 1-20
Kleine Schriften, München 1961, 101-124). J. Thiel, Solon en
C. (Hermeneus 34. 1962-1963, 191-210). J. Jongkees, Kroiseios
en Dareikos (JbEOL 9, 1944, 163-168). [Nuchelmans]