Croesus

Croesus (Κροῖσος), laatste koning van het koninkrijk Lydië. Ca. 595 geboren als oudste zoon van Alyattes, volgde hij deze ca. 560 op als koning van Lydië. Kort daarna veroverde hij Ephese en dwong alle griekse steden op de kust van Klein-Azië, behalve Milete, schatting aan hem te betalen; geheel Klein-Azië ten westen van de Halys, met uitzondering van Lycië en Cilicië, was hem onderhorig. C., die spreekwoordelijk rijk was en grote bewondering had voor de griekse cultuur, zond kostbare geschenken naar de grote griekse heiligdommen in Delphi, in Milete en in Ephese, waar hij grote sommen bijdroeg voor de bouw van de beroemde Artemistempel.

croesus op brandstapel
Croesus op de brandstapel van Cyrus
Ca. 547 vC ging C., bemoedigd door de befaamde dubbelzinnige orakelspreuk ('Indien gij tegen de Perzen oprukt, zult gij een machtig rijk vernietigen') en gedekt door een coalitie met Nabonidus van Babylon en Amasis van Egypte, over tot de aanval op de machtige heerser over het perzische rijk, Cyrus de Grote, door een inval te doen in Cappadocië. Cyrus versloeg de Lydiërs bij Pteria, dreef hen terug naar het Westen en nam Sardes in. C. werd gevangen genomen, naar Perzië gezonden en onder de adviseurs van de koning opgenomen. Hij stierf ca. 525 vC.

Het door Herodotus (1, 28-33) verhaalde bezoek van de wijze Solon aan C., waarbij Solon de rijke vorst voorhield dat niet altijd de rijkste het gelukkigst is en dat men niemand voor zijn dood gelukkig mag noemen, moet op chronologische gronden naar het rijk der legenden worden verwezen.

In de numismatiek is de C.-stater beroemd, een door C. geslagen munt van zuiver goud (gewicht 10,8 en 8,1 g), die aan de voorzijde een leeuw en een stier, aan de achterzijde twee vierkanten vertoont.

munt voorzijde   munt achterzijde


Lit. Herodotus 1, 26-55, 69-94. - F. Weissbach (PRE, Suppl. 5, 1931, 455-472). - F. Hellmann, Herodots Kroisos-Logos (Berlin 1934). O. Regenbogen, Die Geschichte von Solon und Krösus (Das humanistische Gymnasium 41, 1934, 1-20 Kleine Schriften, München 1961, 101-124). J. Thiel, Solon en C. (Hermeneus 34. 1962-1963, 191-210). J. Jongkees, Kroiseios en Dareikos (JbEOL 9, 1944, 163-168). [Nuchelmans]


Lijst van Namen