Cassandra (Κασσάνδρα) of Alexandra, legendarische
dochter van de trojaanse koning Priamus
en Hecabe,
tweelingzuster van Helenus, de ziener der Trojanen.
Haar zienersgaven kreeg C. volgens de meest
verbreide traditie van
Apollo, die haar liefhad.
Toen zij echter zijn liefde versmaadde, gaf hij haar
als straf dat haar profetieën nooit geloofd werden.
Volgens een andere traditie lieten Priamus en
Hecabe de tweelingen C. en Helenus eens achter in de
tempel van Apollo. De volgende morgen zag men
dat slangen de slapende kinderen likten; sedertdien
bezaten zij de gave der voorspelling.
C. voorspelde onheil toen Paris na zijn tevondelinglegging als onbekende in Troje terugkwam; eveneens toen Paris met Helena in Troje kwam. Ook voorspelde zij dat het houten paard onheil zou brengen. Toen C. bij de verovering van Troje haar toevlucht in de Athene-tempel gezocht had, rukte Aiax, de zoon van Oileus, haar weg bij het beeld van de godin dat zij omklemd hield, en verkrachtte haar. Bij de verdeling van de buit werd C. aan Agamemnon toegewezen, met wie zij in Mycene door Clytaemnestra en Aegisthus werd vermoord.
Verschillende taferelen uit het leven van C., vooral de scène in de Athene-tempel, vinden we afgebeeld op grieks vaatwerk (o.a. op een hydria van ca. 485 vC uit het atelier van Cleophrades in het Museo Nazionale te Napels), op muurschilderingen te Pompeji (b.v. uit de z.g. Casa del Menandro), gemmen en dergelijke.
Links een gedreven bronzen plaat uit ca. 650 vC. Cassandra (rechts) wordt gedood door Clytaemnestra; de plaat komt uit het Heraion in Argos.
Lit. Aeschylus, Agamemnon. Euripides, Troades. Lycophron,
Alexandra. - E. Bethe (PRE 10, 2290-2293). P. Orlandini
(EAA 2, 401-404). - J. Davreux, La légende de la prophétesse
Cassandre d'après les textes et les monuments (Liége/
Paris 1942). K. Ledergerber, Kassandra. Das Bild der
Prophetin in der antiken und insbesondere in der älteren
abendländischen Dichtung (Diss. Freiburg i.d. Schweiz 1950).
[Suys-Reitsma]