Herodes (Ἡρώδης) Atticus (101-177), beroemde griekse retor
van de zg. tweede sofistiek,
geboren te Marathon;
zijn volledige naam was Lucius Vibullius Hipparchus
Tiberius Claudius Atticus Herodes. Opgeleid te
Athene door Scopelianus, Secundus, Munatius, Taurus,
(Favorinus en
Polemon, maakte hij snel
carrière in keizerlijke dienst en bekleedde hoge
ambten: ca. 135 was hij keizerlijk commissaris voor
de vrije steden van Klein-Azië, in 143, samen met
Fronto, consul.
Door zijn huwelijk met Annia
Regilla was H. verwant met de gemalin van
Antoninus
Pius; tijdens een van zijn verblijven in Rome
telde hij de prinsen
Marcus Aurelius en
Lucius Verus
onder zijn leedingen. De laatste decennia van zijn
leven bracht hij meestal in Attica door. Zijn vrouw
en kinderen stierven jong.
H. was een van de rijkste mensen van de oudheid; zijn vader had een grote schat gevonden - en besteedde enorme sommen aan de verfraaiing van Athene (marmeren stadion, odeon en Tyche-tempel), Olympia (waterleiding en nymphaeum), Delphi (stadion), Corinthe en andere steden. Hij had een onsympathiek karakter, maar genoot als redenaar en leraar grote faam. Als voorstander van een consequent atticisme (Grieken VII.D.6) heeft hij veel bijgedragen tot de verbreiding van deze stijlrichting. De voornaamste leerlingen van H. waren Aelius Aristides, Gellius, Hadrianus (2) en Chrestus.
Van de talrijke geschriften (redevoeringen, brieven,
diatriben enz.) van H. is alleen een rede Περὶ πολιτείας
bewaard gebleven; deze is u, sterk geïnspireerd
op een rede van
Thrasymachus dat sommigen
het stuk in de 5e of 4e eeuw vC willen dateren.
Het uiterlijk van H. is ons bekend door een in Corinthe
gevonden herme en een kop in het Louvre (zie hiernaast).
Lit. Beste moderne editie: E. Drerup, Ἡρώδου περὶ πολιτείας
(Paderborn 1908). - K. Münscher (PRE 8, 921-954). P.
Graindor, Un milliardaire antique. H.A. et sa famille
(Kaïro 1930). H. C. Rutledge, H.A. World Citizen (Diss. Ohio
State University 1960). [Nuchelmans]