Antonius

Antonius naam van een romeinse plebejische gens, waarvan vele leden bekend zijn vanaf de 5e eeuw vC tot de 5e eeuw nC. Tot in de 1e eeuw vC zijn cognomina in de gens Antonia zeldzaam. De belangrijkste Antonü zijn (zie ook s.vv. Antonia en Gordianus):

(1) Marcus Antonius (143-87), politicus van de partij der optimaten en, volgens Cicero, de meest begaafde redenaar van zijn tijd; quaestor en proquaestor in Asia (113-112), praetor en propraetor in de nieuwe provincie Cilicia (102-100), consul in 99, censor in 97. In 87 viel hij als slachtoffer van de proscripties van Marius en Cinna. Van zijn redevoeringen is zo goed als niets bewaard gebleven, evenmin van een aan hem toegeschreven theoretische verhandeling De ratione dicendi. Marcus A. was de vader van volgende Marcus Antonius Creticus en daaropvolgende Gaius Antonius Hybrida.


Lit. Cicero, Brutus 139-142. - U. W. Scholz, Der Redner M. Antonius (Erlangen 1962).


(2) Marcus Antonius 'Creticus', zoon van vorige Antonius. Als praetor (74) en propraetor (73-71) was hij bekleed met buitengewone volmachten (imperium infinitum) in de strijd tegen de zeerovers, maar hij was geenszins tegen deze moeilijke taak opgewassen. Op Kreta, dat zich met de piraten verbonden had, leed hij een schandelijke nederlaag; kort daarop stierf hij. Alle bronnen betreffende A. zijn het eens over zijn onbekwaamheid, hebzucht en spilzucht. Uit zijn tweede huwelijk, met Caesars zuster Julia, werden drie zonen geboren: de latere drieman Marcus Antonius, Gaius Antonius en Lucius Antonius.


Lit. E. Klebs (PRE 1, 2594v).


(3) Gaius Antonius Hybrida, zoon van de redenaar Antonius. Hij was in 63 samen met Cicero consul. Tegenover de samenzwering van Catilina nam hij een dubbelzinnige houding aan. Van 62 tot 60 was hij proconsul in Macedonia. In Rome teruggekeerd, werd hij, ondanks Cicero's verdediging, als gewezen aanhanger van Catilina en vanwege zijn hebzuchtig optreden in Macedonia verbannen. Na een langdurig verblijf op Cephallenia werd hij ca. 45 door Caesar begenadigd. In 42 was hij censor samen met Publius Sulpicius. [Nuchelmans]


Lijst van Namen