Sertorius

Sertorius, romeins veldheer en leider van een tegenregering in Spanje (122-72 vC). Quintus Sertorius was romeins ridder van sabijnse afkomst en diende in de slagen bij Arausio (105) en Vercellae (102) onder Marius. Van 97 tot 93 was hij krijgstribuun in Spanje, in 90 quaestor in Gallia Cisalpina; daarna nam hij als legaat deel aan de bondgenotenoorlog. Daar Sulla in 87 zijn verkiezing tot volkstribuun verijdelde, sloot hij zich aan bij Marius en Cinna, zonder evenwel hun radicale politiek te delen. In 83 ging Sertorius als praetor naar Hispania Citerior; hieruit werd hij echter, na geproscribeerd te zijn, in 81 door Titus Annius, een aanhanger van Sulla, verdreven. Hij ontkwam naar Mauretanië.

Spoedig echter keerde hij naar Spanje terug, waar de Lusitaniërs hem uitgenodigd hadden om hun vrijheidsstrijd tegen Sulla's bewind, dat ook Sertorius niet erkende, te leiden. Vele Romeinen schaarden zich daarbij aan zijn zijde. Door eigen inspanningen en met de hulp van zijn generaal Hirtuleius en van door Perperna overgebrachte versterkingen beheerste hij in 77 het grootste deel van Spanje. Zichzelf en de zijnen als wettige tegenregering beschouwend, riep hij hier een senaat van 300 leden in het leven en vestigde hij te Osca (Huesca) een school voor zonen van spaanse stamhoofden.

Nog in 77 siaagde Sertorius erin Metellus Pius te beletten zich met Pompeius te verenigen, die versterkingen aanvoerde voor de strijd tegen Sertorius Na wisselende krijgsverrichtingen gelukte het echter zijn tegenstanders zich in 75 te verenigen, waarna de krijgskans keerde. Onderhandelingen van Sertorius over een alliantie met Mithridates VI liepen op niets uit. Intussen verliep zijn beweging steeds meer en daalde zijn populariteit, vooral toen hij Iberiërs en Romeinen die zich van hem afwendden wreed bestrafte. Het was Perperna die tenslotte een samenzwering op touw zette, waaraan Sertorius ten offer viel (72). Na zijn dood keerde de rust in Spanje terug. Sertorius was een bekwaam veldheer, die wars was van de politiek van Sulla, maar er ondanks zijn moed en integriteit nooit in slaagde de door hem opgezette tegenbeweging te beheersen en Rome vanuit zijn provincie in zijn macht te krijgen.


Lit. Plutarchus' leven van Sertorius - A. Schulten (PRE 2A, 1746-1753). - Id., Sertorius (Leipzig 1926). H. Berve, Sertorius (Hermes 64, 1929. 199-227). P. Treves, Sertorio (Athenaeum N.S. 10, 1932, 127-147). D. Gillis, Quintus Sertorius (Rendiconti dell'Istituto Lombardo 103, 1969, 711-727). B. Scardigli, Sertorio. Problemi nonologici (Athenaeum 49, 1971, 229-270). [A. J. Janssen]


Lijst van Namen