Marcius


munt
zilveren denarius van Marcius Censorinus (84 vC)
Apollo
Galloperend paard met tekst C.CENSOR, YK
Marcius, naam van een aanzienlijke romeinse gens waartoe in de koningstijd Ancus Marcius en in de begintijd van de republiek de legendarische Coriolanus behoorden. Beiden waren patriciërs; de uit latere tijd bekende Marcii behoorden tot de plebejische tak.

(1) Quintus Marcius Philippus was praetor op Sicilië (188 vC) en trad als consul (186) op tegen de Bacchanalia. In Ligurië leed hij een zware nederlaag. Als gezant in Griekenland hield M. de achaeïsche bond in het oog (183). Tijdens een tweede gezantschap (172) wist hij door een onderhoud met Perseus enig respijt te winnen voor de oorlog tegen Macedonië, die hij later (169) tijdens zijn tweede consulaat voerde. Zonder grote successen te boeken drong hij in Pieria binnen, om daarna het bevel over te dragen aan Lucius Aemilius Paullus. Deze was in 164 zijn collega in de censuur.

Lit. Livius 39, 6-20; 44, 1-11. - F. Münzer (PRE 14, 1573-1579). - H. H. Scullard, Roman Politics 220-150 B.C. (Oxford 1951). J. van Ooteghem, Lucius M. Philippus et sa famille (Bruxelles 1961). J. Briscoe, Quintus M. Philippus and nova sapientia (JRS 54, 1964, 66-77).

(2) Lucius Marcius Philippus, kleinzoon van vorige M., volkstribuun in 104 vC, bestreed als consul (91) de partij van Marcus Livius Drusus, die de senaat wilde uitbreiden en de Italiërs burgerrecht geven, en wist met de hulp van de equites en waarschijnlijk ook van Marius deze plannen te verijdelen. Onder Marius en Cinna trad M. weinig op de voorgrond; zo kon hij later dan ook door Sulla geaccepteerd worden, voor wie hij Sardinië veroverde (82) en ook overigens een grote steun werd. Hij leidde de oppositie tegen Marcus Aemilius Lepidus (78) en ijverde voor een speciaal commando voor Pompeius in de strijd tegen Sertorius in Spanje. Na Sulla's dood werd hij de leidende figuur in de senaat (7876), waar Cicero, die hem zeer bewonderde, hem nog hoorde. In 86 vC was M. censor samen met Marcus Perperna.

Als begaafd en ontwikkeld politicus van gematigde richting en als redenaar was M. zeer gezien.

Lit. F. Münzer (PRE 14, 1562-1568). - J. van Ooteghem, Lucius M. Philippus et sa famille (Bruxelles 1961).


munt
Denarius van L. Marcius Philippus: kop van
Ancus Marcius (56 vC);
keerzijde: AQVAE en standbeeld van een
quaestor op een arcade v.e.aquaduct
(3) Lucius Marcius Philippus, zoon van vorige M., schoonvader van Marcus Porcius Cato en stiefvader van Octavianus door zijn huwelijk (58 vC) met diens moeder Atia, een nicht van Caesar. Na zijn praetuur (62) bestuurde M. Syrië. Te Rome teruggekeerd, pleitte hij in 57 voor de terugkeer van Cicero, zijn buurman in Puteoli, en was consul in 56. Na de moord op Caesar ontried hij Octavianus de aanvaarding van diens erfenis, maar bleef na diens weigering toch loyaal met hem samenwerken. Nadat zijn poging om als senaatsgezant een verzoening met Antonius te bewerkstelligen was mislukt (januari 43), trok M. zich terug uit de politiek.

Lit. F. Münzer (PRE 14, 1568-1571). - W. Schmitthenner, Oktavian und das Testament Cäsars. Eine Untersuchung zu den politischen Anfängen des Augustus (Zetemata 4, München 1952). J. van Ooteghem, Lucius M. Philippus et sa famille (Bruxelles 1961). [A. J. Janssen]

Lijst van Namen