Amyntas (Ἀμύντας), naam van vele macedonische aanzienlijken, o.a. drie koningen, en van de laatste koning van Galatië:
(1) Amyntas I,
zesde koning van Macedonië,
regeerde van
ca. 540 tot 498, maar moest zich een tijd lang onderwerpen
aan de perzische koning Darius I. Hij was
de eerste macedonische koning die met de wereld
buiten Macedonië in contact trad. Aan de uit Athene
verdreven Pisistratide Hippias bood hij Anthemus
aan de Golf van Thermae als verblijfplaats aan.
(2) Amyntas II,
bijgenaamd de Kleine, zoon van koning
Archelaüs, betwistte in
393 een jaar lang de troon
aan Pausanias, de zoon van Aëropus II (396-393).
Tenslotte werd hij vermoord.
(3) Amyntas III (392-370)
besteeg de troon na een periode
van verwarring, waarin Macedonië zeer verzwakt
was. Met behulp van
Sparta zegevierde hij in zijn
zware strijd tegen het machtige
Olynthus in Chalcidice
(382-379). Door bondgenootschappen te sluiten
met Iason van Pherae (375-374) en met Athene
(374-373) en door deel te nemen aan het vredescongres
van Sparta (371) wist hij het aanzien van
Macedonië te herstellen. Uit zijn huwelijk met de
illyrische prinses Eurydice werden drie zonen geboren:
Alexander,
Perdiccas en
Philippus.
Lit. A. Rosenberg, Amyntas, der Vater Philipps II. (Hermes
51, 1916, 449vv). F. Geyer, Makedonien bis zur Thronbesteigung
Philippus II. (Historische Zeitschrift, Beiheft 19,
München 1930) 111-126.
(4) Amyntas van Galatië.
Als secretaris van Deiotarus
voerde hij het commando over de galatische hulptroepen
van Brutus
en Cassius in de slag bij
Philippi
(42 vC), waaruit hij deserteerde. Na Deiotarus' dood
(40) ontving A. van
Marcus Antonius (39) het koningschap
over Galatië,
Lycië,
Pamphylië
en Pisidië. In
31 vergezelde hij Antonius naar
Actium, waar hij
wederom deserteerde en vervolgens de gunst van
Octavianus
won. Na zijn dood in 25 vC - hij sneuvelde
tijdens een expeditie tegen opstandige onderdanen -
werd zijn rijk als provincie
Galatia bij het
imperium romanum ingelijfd. [Nuchelmans]