Sempronius, naam van een romeinse plebejische (oorspronkelijk misschine patricische) gens, waartoe o.a. de families der Aselliones, Blaesi, Gracchi, Longi en Tuditani behoorden. Behalve een viertal Gracchi en een drietal vrouwelijke leden, die de naam Sempronia droegen, verdienen nog de volgende Sempronii vermelding.
(1) Tiberius Sempronius Longus,
consul in 218 vC, werd na
het uitbreken van de tweede punische oorlog
naar Sicilië gezonden om vandaaruit een aanval op
Afrika te doen. Toen Hannibal echter in de herfst
van 218 in Noord-Italië verscheen, werd Sempronius teruggeroepen
en voerde zijn troepen in ijlmarsen van
Sicilië naar het bedreigde gebied. Nadat zijn collega
Publius Cornelius Scipio reeds een nederlaag
bij de Ticinus had geleden, verenigden de legers der
beide consuls zich bij Placentia. In december 218
kwam het bij de Trebia tot een nieuw treffen tussen
Puniers en Romeinen, waarbij laatstgenoemden
wederom verslagen werden.
Lit. F. Münzer (PRE 2A, 1430-1433).
(2) Tiberius Sempronius Longus,
zoon van vorige Sempronius, was
praetor
in 196 vC, bestuurde in 195 als
propraetor Sardinië
en bekleedde in 194 het consulaat.
In 184 dong hij
vergeefs naar het ambt van censor.
Als consul zorgde
S. ervoor dat de leden van de senaat recht kregen
op speciale plaatsen bij de ludi.
In 194 en 193 vC beoorloogde hij de noorditalische
Boii.
Lit. F. Münzer (PRE 2A, 1433-1435).
(3) Publius Sempronius Tuditanus
was krijgstribuun in 216
(in de slag bij Cannae),
aedilis curulis in 214,
praetor
in 213, censor
in 209 en consul in 204 vC. In
205 vC wist hij Philippus V te bewegen tot de vrede
van Phoenice en daarmee een einde te maken aan de
tweede macedonische oorlog (215-205). Als consul
behaalde hij, na een voorafgaande nederlaag, bij
Croton een overwinning op Hannibal, welke diens
kritieke positie in Zuid-ltalië nog moeilijker maakte.
In 201/200 vC maakte S. met Gaius Claudius
(4) Nero en Marcus Aemilius Lepidus deel
uit van het romeinse gezantschap dat Philippus V
van Macedonië een ultimatum van de senaat over
bracht, met als gevolg het uitbreken van de tweede
macedonische oorlog (200-197), en vervolgens
Antiochus III van Syrië
en Ptolemaeus V van Egypte
bezocht om hun neutraliteit te bewerkstelligen.
Lit. F. Münzer (PRE 2A, 1443-1445).
(4) Marcus Sempronius Tuditanus
was volkstribuun in 193,
praetor in 189
(op Sicilië), consul in 185 en werd
pontifex in 183 vC.
Tijdens zijn consulaat behaalde
hij een overwinning op de
ligurische stam der Apuani.
(5) Gaius Sempronius Tuditanus
was quaestor in 145,
praetor
in 132 en consul
in 129 vC. Als consul trok hij ten
strijde tegen de Illyriërs, waardoor hij zich onttrok
aan de hem door de senaat opgedragen arbitrage taak
tussen de landverdelingscommissie en de bondgenoten
aan wie grond ontnomen werd. Op deze
wijze blokkeerde hij het werk van de commissie.
S. was ook de auteur van een geschiedwerk
Annales
en van (13?) libri magistratuum over staatsrechte
lijke
en dergelijke kwesties.
Lit. F. Münzer (PRE 2A, 1441-1443). [Nuchelmans]