Als je in een telescoop kijkt, zie je eerst niet veel. Alles is vaag en je moet eerst scherpstellen. Zo is het ook met het Forum Romanum. Het forum, een plaats onmiskenbaar Romeins en onmiskenbaar een samenvatting van alles wat Romeins is, is als het punt dat alles scherp maakt. Het forum brengt ons naar een wereld die voorbij is, een plaats van commerciëel, politiek, architectonisch, historisch belang. Het forum was het hart van Rome, altijd actief, altijd werkend.

Propaganda werd in de hele geschiedenis van Rome gebruikt, door Caesar, door Augustus en de keizers. Dit gebeurde door bouwprogramma's, munten, geschiedwerken en poëzie en nergens was dat duidelijker dan op het forum. Politieke en historische gebeurtenissen zijn altijd op de een of andere manier met het forum verbonden en zo beïnvloedde het forum het populus Romanus, beschaafde het de Romeinse geest en veranderde het de manier waarop wij nu over de Romeinse beschaving denken.

Rome is eenvoudigweg geen stad begraven onder de moderne maatschappij, maar een eeuwig levend en ademend organisme met angsten, emoties, beslissingen, vermaak en moeilijkheden: precies zoals de steden nu. Als New York nu gekenschetst wordt als 'De Stad die nooit slaapt', kun je Rome kenschetsen als 'De stad die nooit sterft'. Mensen leefden en stierven binnen die muren die nu ruïnes zijn, dingen van het verleden: alleen maar toeristenattracties. Er waren net zoveel politici en advocaten om de Romeinse maatschappij te teisteren als nu. Er waren kooplui, kleine handelslui en geweldig grote bedrijven, net zoals nu. En er waren mensen om te lachen en te huilen en te leven in die stad, net zoals nu. Het is goed mogelijk dat onze eigen beschaving spoedig zal zijn verdwenen en begraven. Maar we kunnen troost vinden in het feit dat wij, net zoals Rome, in de herinnering voortleven tot het einde van de historie.

Een geschiedenis van het Forum Romanum

Het forum op het hoogtepunt van zijn bloei

---